گرایش به عود مصرف مواد مخدر بر اساس عدم تحمل بلا تکلیفی و افکار تکراری منفی در معتادین در حال ترک

مقدمه: اعتیاد به مواد مخدر به صورت یک وضعیت برگشت پذیر، با رفتار های تکراری مضر آشکار شده، که با وجود نشانه های ناپسند ادامه دار است. علیرغم حجم قابل توجه تحقیقات علمی، خلا قابل توجهی همچنان وجود دارد، که نیازمند تحقیق هدفمند برای رسیدگی به این جنبه بسیار مهم برای کاهش عوارض سلامت روان است. هدف این پژوهش گرایش عود مصرف مواد مخدر بر اساس عدم تحمل بلا تکلیفی و افکار تکراری منفی، در معتادین در حال ترک انجام شد.روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی، از نوع، توصیفی- همبستگی، که جامعه آماری شامل 204 نفر از مردان سوء مصرف کننده مواد مخدر، مراجعه کننده به مرکز اقامتی و بهبودی ترک اعتیاد ترنم باران شهر زنجان در سال 1401-1402 بود. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و پرسشنامه ‌های عدم تحمل بلا تکلیفی، افکار تکراری منفی و عود مصرف مواد، این تحقیق ارزیابی شده و با نرم افزار 22– spssو 24-amos مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد متغیرهای روان‌شناختی عدم تحمل بلا تکلیفی، افکار تکراری منفی در افراد مبتلا به سوءمصرف مواد متداول بوده و پیش‌بینی‌کننده‌های اساسی گرایش به عود محسوب شده و اثر مستقیم بر آن دارد. این دو متغیر با ایجاد مشکلات متعدد در زمینه های مختلف و تکرار افکار ناخوشایند، بیش از 66 درصد از عوامل موثر بر گرایش عود را تببین کرده است. عدم تحمل بلا تکلیفی و افکار تکرار شونده منفی به ترتیب 66.5 و 94.7 درصد از تغییرات خطر گرایش عود را تبیین و معنا داری آن را تایید می‌کنند (0.05>p).نتیجه گیری: با توجه به نتایج، عدم تحمل بلا تکلیفی، افکار تکراری منفی، در گرایش به عود یا بازگشت معتادین به مواد مخدر تاثیرگذار می باشد. برای کاهش میزان عود مصرف مواد درمان شناختی - رفتاری متمرکز بر عدم تحمل بلا تکلیفی و افکار تکراری منفی می تواند در کنترل و مدیریت عود تاثیر گذار باشد. 

tendency for substance use relapse based on intolerance of uncertainty and negative repetitive thoughts in recovering addicts

introduction: drug addiction manifests as a reversible condition characterized by harmful repetitive behaviors that persist despite adverse consequences. despite considerable scientific research, significant gaps remain, necessitating targeted investigation to address this crucial aspect of mental health impact mitigation. this study aimed to examine the tendency for substance use relapse based on intolerance of uncertainty and negative repetitive thoughts in recovering people with an addiction.method: this applied research employed a descriptive-correlational design. the statistical population comprised 204 male substance abusers attending the tarannom baran residential addiction treatment and recovery center in zanjan, iran, from 2022-2023. utilizing convenience sampling, data were collected through the intolerance of uncertainty scale, perseverative thinking questionnaire, and substance use relapse tendency scale. analysis was conducted using spss-22 and amos-24 software.results: the study’s findings indicated that psychological variables of intolerance of uncertainty and negative repetitive thoughts were prevalent among individuals with substance use disorders and served as fundamental predictors of relapse tendency, exerting a direct effect. by generating multiple problems across various domains and repeating unpleasant thoughts, these two variables explained over 66% of factors influencing relapse tendency. intolerance of uncertainty and negative repetitive thoughts accounted for 66.5% and 94.7% of the variance in relapse risk, respectively, with confirmed statistical significance (p<0.05).conclusion: the results suggest that intolerance of uncertainty and negative repetitive thoughts significantly influence the tendency for relapse or return to substance use among recovering people with an addiction. to reduce substance use relapse rates, cognitive-behavioral therapy focusing on intolerance of uncertainty and negative repetitive thoughts may be effective in controlling and managing relapse.