مقایسه اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر واقعیت‌درمانی و درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی والدگری زوجین فرزندپذیر کودکان بی‌سرپرست بهزیستی

مقدمه: پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر واقعیت‌درمانی و درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی والدگری زوجین فرزندپذیر کودکان بی‌سرپرست بهزیستی انجام گرفت. روش کار: این پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و ازلحاظ روش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود که در آن از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با پیگیری استفاده شد. از بین کلیه زوج‌های فرزندپذیر مراجعه کننده به سازمان بهزیستی شهر تهران در سال 1401 با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 45 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) گمارش شدند. گروه آزمایش اول به مدت 10 جلسه درمان گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی و گروه آزمایش دوم به مدت 10 جلسه درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کردند. شرکت کنندگان هر سه گروه در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری مقیاس خودکارآمدی والدگری دومکا و همکاران (1996) را تکمیل کردند. یافته های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در فضای نرم افزار spss-26  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین نمرات گروه کنترل و آزمایش تفاوت معناداری وجود دارد (0.001>p). در مقایسه با گروه کنترل، گروه‌های آزمایشی خودکارآمدی والدگری زوجین فرزندپذیر کودکان بی‌سرپرست بهزیستی را بهبود بخشیدند. باوجوداینکه بین دو رویکرد آزمایشی تفاوت معناداری وجود نداشت؛ اما تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نسبت به واقعیت درمانی اندکی بیشتر بود. نتیجه گیری: درمان های گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی و مبتنی بر پذیرش و تعهد از اثربخشی قابل توجهی در جهت بهبود خودکارامدی والدگری زوجین فرزندپذیر کودکان بی سرپرست بهزیستی برخوردار است. از این رو متخصصین، پژوهشگران و درمانگران این حوزه می توانند از این مداخلات به ویژه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به عنوان گزینه های موثر جهت بهبود خودکارامدی این افراد استفاده کنند.   

comparing the effectiveness of group therapy based on reality-therapy and group therapy based on acceptance and commitment on the self-efficacy of parenting of adoptive couples of orphaned welfare children

introduction: the present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of group therapy based on reality therapy and group therapy based on acceptance and commitment on the self-efficacy of parenting of adoptive couples of orphaned welfare children.methods: this research was practical in terms of purpose and in terms of semi-experimental method with two experimental groups and one control group, in which a pre-test-post-test design with follow-up was used. from among all adoptive couples referring to the welfare organization of tehran city in 2023, 45 people were selected using available sampling method and randomly assigned to three groups (two experimental groups and one control group). the first experimental group received group therapy based on reality-therapy for 10 sessions and the second experimental group received group therapy based on acceptance and commitment for 10 sessions. the participants of all three groups completed the parenting self-efficacy scale of dumka et al. (1996) in the pre-test, post-test and follow-up stages. the obtained findings were analyzed using anova with repeated measures and bonferroni’s post hoc test in spss-26 software.results: the results of covariance analysis showed that there is a significant difference between the scores of the control and experimental groups (p<0.001). compared to the control group, the experimental groups improved the parenting self-efficacy of adoptive couples of welfare orphans. although there was no significant difference between the two experimental approaches; but the effect of therapy based on acceptance and commitment was slightly higher than reality therapy.conclusion: group therapies based on reality therapy and based on acceptance and commitment have significant effectiveness in improving the self-efficacy of parenting of adoptive couples of orphaned welfare children. therefore, experts, researchers and therapists in this field can use these interventions, especially treatment based on acceptance and commitment, as effective options to improve the self-efficacy of these people.