اثربخشی آموزش دلگرم‌سازی بر کیفیت زندگی دیابتیک و اختلال‌های رفتاری هیجانی در نوجوانان مبتلا به دیابت

مقدمه: بیماری دیابت به‌عنوان یک مشکل عمده نظام سلامت در دنیا یک بیماری متابولیک و مزمن است که نوجوانان مبتلا به آن با مشکلات و اختلال‌های روانشناختی، هیجانی و اجتماعی زیادی مواجه هستند. در نتیجه، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش دلگرم‌سازی بر کیفیت زندگی دیابتیک و اختلال‌های رفتاری هیجانی در نوجوانان مبتلا به دیابت انجام شد. روش کار: این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش نوجوانان مبتلا به دیابت عضو انجمن دیابت شهر تهران در سال 1398 بودند. از میان آنان تعداد 30 نوجوان دیابتی با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 45 دقیقه‌ای تحت آموزش دلگرم‌سازی قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی ندید. ابزارهای پژوهش سیاهه کوتاه‌شده کیفیت زندگی دیابتیک باروگز و همکاران (2004) و مقیاس اختلال‌های رفتاری هیجانی آخنباخ و رسکورلا (2001) بودند. داده‌ها با روش‌های خی‌دو، تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار spss-21 تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که آموزش دلگرم‌سازی باعث افزایش کیفیت زندگی دیابتیک (f=21.02, p<0.001) و کاهش اختلال‌های رفتاری هیجانی درون‌نمود (f=25.68, p<0.001) در نوجوانان مبتلا به دیابت شد، اما تاثیر معناداری بر اختلال‌های رفتاری هیجانی برون‌نمود آنان نداشت (f=3.17, p=0.071). علاوه بر آن، اثربخشی آموزش دلگرم‌سازی بر افزایش کیفیت زندگی دیابتیک (f=33/28, p<0.001) و کاهش اختلال‌های رفتاری هیجانی درون‌نمود (f=49.59, p<0.001) و عدم تاثیر بر اختلال‌های رفتاری هیجانی برون‌نمود (f=2.35, p=0.094) در نوجوانان مبتلا به دیابت در مرحله پیگیری نیز باقی ماند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، درمانگران و متخصصان سلامت می‌توانند از روش آموزش دلگرم‌سازی در کنار سایر روش‌های آموزشی جهت بهبود ویژگی‌های روانشناختی مرتبط با سلامت به‌ویژه افزایش کیفیت زندگی دیابتیک و کاهش اختلال‌های درون‌نمود استفاده کنند.

the effectiveness of encouragement education on diabetic quality of life and emotional behavioral disorders in adolescents with diabetes

introduction: diabetes disease as one major problem of the health system in the world is a one metabolic and chronic disease that adolescents with it face many psychological, emotional and social problems and disorders. as a result, present study aimed to investigate the effectiveness of encouragement education on diabetic quality of life and emotional behavioral disorders in adolescents with diabetes. methods: this research was quasi-experimental with pretest, posttest and two-month follow-up design with control group. the research population was adolescents with diabetes of members of the tehran diabetes association in 2019 year. among them 30 diabetic adolescents were selected by simple random sampling method and randomly replaced in two equal groups. the experimental group underwent encouragement education for 10 sessions of 45 minutes and the control group did not receive any training. the research instruments were the burroughs and et al diabetic quality of life brief inventory (2004) and achenbach and rescorla emotional behavioral disorders scale (2001). data were analyzed by chi-square, repeated measures analysis of variance and bonferroni post hoc test in the spss-21 software version. results: the findings showed that the encouragement education led to increased diabetic quality of life (f=21.02, p<0.001) and decreased internalizing emotional behavioral disorders (f=25.68, p<0.001) in adolescents with diabetes, but had no significant effect on their externalizing emotional behavioral disorders (f=3.17, p=0.071). in addition, the effectiveness of encouragement education remained in the follow-up phase on increasing diabetic quality of life (f=33.28, p<0.001) and decreasing internalizing emotional behavioral disorders (f=49.59, p<0.001) and lack of effect on externalizing emotional behavioral disorders (f=2.35, p=0.094) in adolescents with diabetes. conclusions: regarded to the results, health professionals and therapists can use the method of encouragement education along with other educational methods to improve health-related psychological characteristics, especially increase diabetic quality of life and decrease internalizing disorders.