اثر بخشی آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه کاری بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی-همراه با نقص توجه

مقدمه: اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی در بزرگسالان بیشتر اوقات با مشکلات مرتبط با کارکردهای اجرایی از جمله حافظه کاری بروز پیدا می کند. پژوهش حاضرباهدف تعیین اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه کاری بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی-همراه با نقص توجه در سال 1399 انجام شد.روش کار: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه کنترل بود.جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان  40-20 سال مبتلا به اختلال بیش فعالی/نقص توجه دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان در سال 1399 بودند. نمونه شامل 24 دانشجو بود که باروش نمونه گیری هدفمند انتخاب وبه روش تصادفی به دوگروه آزمایش و کنترل (12 نفر در هر گروه) تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، مقیاس رتبه بندی بیش فعالی همراه با نقص توجه بزرگسالان بارکلی (2011) و آزمون حافظه وکسلر (1941) بود. آموزش توانبخشی شناختی شامل 18 تمرین آموزش نرم افزاری و 12 تمرین دستی (مداد- کاغذی) باتمرکز برحافظه وتوجه بود که در طی15جلسه 45 دقیقه ای به گروه آزمایش ارائه شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرنی در نرم افزار 24-spss تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه کاری،یادگیری کلامی، حافظه بینایی، تکرار ارقام و حافظه منطقی بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی-همراه با نقص توجه در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل تاثیر معناداری داشته و این تاثیر در مرحله پیگیری نیز باقی مانده است (0.05>p).نتیجه گیری: نتایج نشان‌دهنده اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه کاری بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه بانقص توجه بود، در نتیجه،روانشناسان بالینی و درمانگران می‌توانند از روش توانبخشی شناختی درکنار سایر روش‌های درمانی برای بهبود حافظه کاری بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه بانقص توجه استفاده کنند. 

the effectiveness of cognitive rehabilitation training on working memory of adults with hyperactivity - with attention deficit dropped

introduction: attention-deficit / hyperactivity disorder in adults often occurs with problems related to executive functions such as working memory. the present study was conducted in 2016 to determine the effectiveness of cognitive rehabilitation training on the working memory of adults with adhd.method: this was a quasi-experimental study with a pretest-posttest-follow-up design with a control group. the statistical population included all students aged 20-40 years with adhd in islamic azad university, zanjan branch in 2021. the sample consisted of 24 students who were selected by purposive sampling and randomly divided into two groups of experimental (n = 12) and control (n = 12). research instruments including demographic questionnaire, hyperactivity rating scale with adult attention deficit barclay (2011) and wechsler memory test (1941) were used. cognitive rehabilitation training consisted of 18 software training exercises and 12 manual exercises (pencil-paper) focusing on memory, attention, inhibition, and mind-reading, which were presented to the experimental group in 15 sessions of 45 minutes. the collected data were analyzed using repeated-measures analysis of variance and bonferroni post hoc test in spss (version 24) software.results: the results showed that cognitive rehabilitation training on working memory had a significant effect on verbal learning, visual memory, repetition of numbers, and logical memory in adults with adhd with attention deficit in the experimental group compared to the control group (p <0.05).conclusion: the results showed the effectiveness of cognitive rehabilitation training on the working memory of adults with attention deficit hyperactivity disorder. therefore, clinical psychologists and therapists can use cognitive rehabilitation along with other treatments to improve the working memory of adults with attention deficit hyperactivity disorder.