مفهوم‌پردازی سواد سلامت روان زوجی و شناسایی مولفه های آن: یک مطالعه کیفی

مقدمه: ازدواج و رابطه زوجی از مهمترین گذارهای زندگی انسان محسوب می شود که در صورت برخورداری زوج از آگاهی، نگرش و مهارت های زندگی زناشویی در قالب سواد سلامت روان زوجی، می تواند سلامت روان زوج را بهبود داده و تعارضات زوجی را کاهش دهد. پژوهش حاضر، با هدف مفهوم پردازی سواد سلامت روان زوجی و مولفه های آن انجام شد. روش: پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی از نوع تحلیل محتوا است که اطلاعات آن از طریق نمونه گیری هدفمند و مصاحبه نیمه ساختار یافته که از اواخر آبان ماه 1401 شروع و تا اواخر آذر ماه 1401 ادامه داشت، با 17 فرد متاهل به نقطه اشباع رسید. تحلیل داده ها با رویکرد تحلیل محتوای استقرایی انجام شد که پس از روی کاغذ آوردن مصاحبه های ضبط شده و عمیق شدن در تحلیل داده ها، کدهای اولیه استخراج شدند. به منظور تعیین مقوله های اصلی، کدها در چند مرحله بازبینی و دسته بندی شدند. یافته‌ها: از تجزیه و تحلیل داده‌ها، 86 کد اولیه، 28 زیرمقوله و 8 مقوله استخراج شد. این 8 مقوله شامل «سواد ارتباطی»، «سواد عاطفی»، «سواد رابطه جنسی»، «سواد رسانه»، «سواد مالی»، «سواد فرزندپروری»، «سواد حل مسئله» و «سواد مرتبط با سلامت خانواده اصلی» بودند که به عنوان مولفه های «سواد سلامت روان زوجی» شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: یافته های این پژوهش می تواند در توسعه برنامه و چشم اندازهای آموزشی با هدف ارتقاء رضایت زناشویی و مشاوره های زوجی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، آموزش این مولفه ها به زوج ها، موجب پیشگیری از تعارضات جدی و افزایش رضایت در زندگی زناشویی می شود.

conceptualization of marital mental health literacy (mmhl) and exploring the components: a qualitative research

introduction: marriage and couple relationships are some of the most important transitions in human life. if the couple is provided with knowledge, attitude, and skills of married life in the form of marital mental health literacy, their mental health is improved and the marital conflicts are reduced. the current research was conducted with the aim of conceptualizing marital mental health literacy and its components. methods: the present study is a qualitative content analysis research, the information was obtained through purposeful sampling and semi-structured interviews that started at the end of november 2022 and continued until the end of december 2022, the research reached the saturation point with 17 married people. data analysis was done using the approach of inductive content analysis. transcribing the recorded interviews and deepening the data analysis, primary codes were extracted. in order to determine the main categories, the codes were reviewed and classified in several steps. results: from the data analysis, 86 primary codes, 28 subcategories, and 8 categories were extracted. these 8 categories included communication literacy, emotional literacy, sexual relationship literacy, media literacy, financial literacy, parenting literacy, problem-solving literacy and primary family health literacy. which were identified as the components of couple mental health literacy. conclusions: the findings of this research can be used in the development of educational programs and perspectives with the aim of improving marital satisfaction and couple counseling. also, teaching these components to couples prevents serious conflicts and increases satisfaction in married life.