تاثیر فراشناخت درمانی بر افسردگی و رشد پس از سانحه بیماران تحت همودیالیز

مقدمه: دیالیز فرایندی تنش زا و استرس آور است و سبب بروز افسردگی در بیش از نیمی از بیماران تحت دیالیز می‌شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر فراشناخت درمانی بر افسردگی و رشد پس از سانحه بیماران تحت همودیالیز انجام گرفته است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کار آزمایی بالینی با پیش آزمون و پس آزمون و دوره پیگیری سه ماهه بود. در این مطالعه تعداد 36 بیمار تحت همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان امام علی (ع) و شهید رجایی شهر کرج سال 1399، به صورت نمونه گیری در دسترس و تصادفی گمارده شدند. برای گروه مداخله (18 نفر) درمان فراشناختی 8 جلسه 60 دقیقه ای، بصورت انفرادی و چهره به چهره در بخش دیالیز بیمارستان‌های مورد مطالعه برگزار گردید. برای جمع آوری داده ها در این مطالعه از سیاهه افسردگی بک و سیاهه رشد پس از سانحه استفاده شد. سپس داده ها با استفاده از روش آنالیز کوواریانس در نرم افزار . spssبا نسخه 23 و سطح معنی داری کمتر از 0/05 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری نشان داد که تفاوت‌های معنی داری بین گروه مداخله و کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری وجود دارد ((p<0.001) درگروه مداخله از لحاظ کاهش علایم افسردگی (342.17 =f) و رشد پس از سانحه (267.44 =f) در مرحله‌ی پس آزمون، تفاوت‌های معنی دار آماری مشاهده شد که این تفاوت‌ها در گروه کنترل مشاهده نشد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه فراشناخت درمانی با بهره گیری از فنونی همچون به تعویق انداختن نگرانی، چالش با باورهای مربوط به خطر و متوقف کردن مهار رفتارهای اجتنابی، دارای کارآیی بالینی مناسبی در جهت بهبود علائم افسردگی و رشد پس از سانحه در بیماران تحت همو دیالیز به شمار می‌رود. درضمن انجام مطالعات وسیع‌تر فراشناخت درمانی به عنوان یک روش مداخله ای موثر برای بهبود افسردگی و رشد پس از سانحه بیماران تحت همو‌دیالیز پیشنهاد می شود. 

effect of metacognitive therapy on depression and post traumatic growth in hemodialysis patients

introduction: dialysis is a stressful process and causes depression in more than half of patients under hemodialysis. the present study was conducted with the aim of determining the effect of metacognitive therapy on depression and post-traumatic growth of patients under hemodialysis.methods: the present study was a clinical trial with a pre-test and post-test and a three-month follow-up. this study was conducted on 36 patients (18 in each of the control and intervention groups) referred to imam ali (as) and shahid rajaei hospital in karaj city in 2020. in this study, patients were included in the study by using the convenience sampling method with random assignment. for the intervention group, eight sessions 60-minute of metacognitive therapy were held individually and face-to-face in the wards of dialysis in the two hospitals. beck depression questionnaire and post-traumatic growth questionnaire were used to collect data in this study. then the data were analyzed using the covariance analysis method in spss version 23 with a significance level of less than 0.05.results: the results of univariate covariance analysis showed that there are significant differences between the intervention and control groups in the post-test and follow-up stages (p<0.001) in the intervention group in terms of reducing depression symptoms (f=342.17) and in growth after an accident (f=267.44) in the post-test stage, there are significant differences, which were not observed in the control group.conclusion: based on the findings of this study, metacognitive therapy using techniques such as postponing worry, challenging beliefs related to risk, and stopping the inhibition of avoidance behaviors, has good clinical efficacy in improving depression symptoms and post-traumatic growth in patients under hemodialysis.  in addition, it is suggested to carry out wider metacognitive therapy studies as an effective intervention method to improve depression and post-traumatic growth of patients under hemodialysis.