تاثیر بسته‌ی آموزش شناختی رایانه‌ای بر کارکردهای اجرایی افراد دارای اختلال افسردگی اساسی

مقدمه: افسردگی اساسی یک بیماری شایع در جهان است که با اختلالات شناختی از جمله اختلال در کارکرد اجرایی همراه است. یکی از درمان های جدید که اختلالات شناختی را مورد هدف قرار می دهد آموزش شناختی رایانه است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بسته آموزش شناختی بر کارکردهای اجرایی در افراد افسرده در مقایسه با گروه کنترل فعال است.روش کار: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون  با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل کلیه‌ی افراد 20 تا 35 سال مراجعه‌کننده‌ی به مراکز روان‌شناسی و روان‌پزشکی شهر تهران که  در  مرداد 1400 تشخیص اختلال افسردگی اساسی را دریافت کرده‌اند، بودند. روش نمونه‌گیری در این پژوهش روش تصادفی خوشه‌ای دو مرحله‌ای است. از میان مناطق 22 گانه تهران و متناسب با حجم خوشه‌ها،  دو منطقه انتخاب شد. از میان مراکز این دو منطقه، 5 مرکز  به روش تصادفی انتخاب شد.  با مراجعه به این پنج مرکز از میان افرادی که ملاک‌های ورود به پژوهش را داشتند، 28 نفر به‌صورت در دسترس انتخاب شده و به‌صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابتدا آزمون‌ها (کن‌تب، ان‌بک و جملات حافظه کاری دانیمن و کارپنتر) برای هر دو گروه اجرا شد. سپس بسته‌ی آموزش شناختی رایانه‌ای تدوین‌شده (20 جلسه‌ی 20 دقیقه‌ای) روی گروه آزمایش و برنامه‌ای غیر‌هدفمند (20جلسه‌ی 20‌دقیقه‌ای) برای گروه کنترل اجرا شد. مجددا آزمون‌ها برای هر دو گروه اجرا شد. نتایج از طریق تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج آزمون تجزیه‌وتحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که بین میانگین متغیر وابسته ترکیبی (کارکرد اجرایی) در میان گروه آزمایش و کنترل  تفاوت معنی‌داری وجود دارد(p=0/04) نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد بسته آموزش شناختی رایانه‌ای باعث بهبود کارکردهای اجرایی می‌شود  و می توان از آن به عنوان درمان نوین برای هدف قرار دادن اختلالات شناختی حاصل از افسردگی اساسی استفاده کرد. 

the effect of computerized cognitive training package on executive functions of people with major depressive disorder

background : major depression is a common disease in the world that is associated with cognitive disorders including executive dysfunction.one of the new therapies that targets cognitive disorders is computerized cognitive training. the aim of this study was to investigate the effect of computerized cognitive training package on executive functions in depressed individuals in comparison with the active control group.methods: the present study was an experimental study with a pretestposttest design with a control group. the statistical population of this study included all people aged 20 to 35 years who referred to psychology and psychiatric centers in tehran who received a diagnosis of major depressive disorder in august 1400. the sampling method in this research is a twostage cluster random method. from 22 districts of tehran and in proportion to the volume of clusters, two districts were selected. from the centers of these two regions, 5 centers were randomly selected. by referring to these five centers, among the people who met the inclusion criteria, 28 people were selected by availability and randomly assigned to experimental and control groups. first, tests (cantab, nback and daneman & carpenter working memory) were performed for both groups. then, the computerized cognitive training package of the developed computers (20 sessions of 20 minutes) was performed on the experimental group and nontargeted programs (20 sessions of 20 minutes) were performed for the control group. the tests were performed again for both groups. the results were analyzed by multivariate analysis of variance.results: the results of multivariate analysis of variance showed that there was a significant difference between the mean of the dependent variable (executive function) between the experimental and control groups (wilks lambda= f(12,7)=3.44,p=0.04, 2η=0.85)conclusion: the results of this study showed that the computerized cognitive training package improves executive functions and can be used as a new treatment to target cognitive disorders caused by major depression.