تاثیر برنامه بازگشت به اجتماع بر متابعت درمانی، عود و بستری مجدد بیماران مبتلا به اختلالات طیف اسکیزوفرنیا

مقدمه: درمان‌های روانپزشکی متعارف در درمان اختلالات طیف اسکیزوفرنیا با ضعف‌هایی مواجه‌اند و بر حیطه های مهارت‌آموزی و جامعه‌محور تاثیر چندانی ندارند، لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر بخشی برنامه بازگشت به اجتماع به عنوان یک روش مکمل درمانی جامعه محور در افزایش متابعت درمانی، کاهش عود و بستری مجدد در بیماران مبتلا به اختلالات طیف اسکیزوفرنیا صورت گرفت. روش کار: مطالعه حاضر با روش کارآزمایی بالینی تصادفی (rct) با اندازه‌گیری مکرّر انجام شد. جامعۀ آماری شامل تمام بیماران مبتلا به دست کم یکی از اختلالات طیف اسکیزوفرنیا بود که در سه ماهه پایانی سال 1396 در بیمارستان رازی بستری شدند که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 80 نفر از بیماران واجد ملاک‌های ورود به مطالعه انتخاب و به‌صورت تصادفی با استفاده از جدول اعداد تصادفی در در گروه‌های مداخله (40 بیمار) و کنترل (40 بیمار) گمارش شدند. روش مداخله‌ای مورد استفاده در این پژوهش برنامه بازگشت به اجتماع بود که در قالب 16 جلسه با تواتر 4 جلسه در هفته به‌صورت گروهی در کنار درمان روانپزشکی متعارف در گروه آزمایش اجرا شد در حالی که بیماران گروه کنترل صرفاً تحت درمان روانپزشکی متعارف قرار گرفتند. تنها ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر پرسشنامه جمعیت شناختی بوده و متغیرهای متابعت درمانی و کاهش عود و بستری مجدد نیز در فواصل 1، 3 و 6 ماه پس از ترخیص از طریق مصاحبه تلفنی با خانواده بیماران ارزیابی شدند، بدین صورت که مصرف داروها، عود علائم بیماری، و بستری شدن بیماران، در بازه‌های زمانی مذکور مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 16 تحلیل شد. یافته ها: یافته‌های حاصل نشان داد که اجرای برنامه بازگشت به اجتماع در ترکیب با درمان روانپزشکی متعارف بر افزایش متابعت درمانی (001/0=p ،145/40، ) و کاهش میزان عود (001/0=p ،54/45، ) و بستری مجدد (001/0=p ،75/40، ) بیماران تاثیرگذار بوده است.نتیجه‌گیری: برنامه بازگشت به اجتماع، درکنار درمان روان پزشکی متعارف از مداخلات موثر بر افزایش متابعت درمانی و کاهش میزان عود و بستری مجدد است. به منظور جبران نقطه ضعف درمان روانپزشکی متعارف در افزایش متابعت درمانی و کاهش میزان عود و بستری مجدد بیماران مبتلا به اختلالات طیف اسکیزوفرنیا می‌توان از درمان‌های مکمل غیردارویی از جمله برنامه بازگشت به اجتماع بهره گرفت.

The Effect of Community Re-entry Program on Therapeutic Compliance, Relapse and Rehospitalization of Patients with Schizophrenia Spectrum Disorders

Introduction: Conventional psychiatric treatments have weaknesses in the treatment of schizophrenia spectrum disorders and have little effect on skilltraining and communitybased areas. Therefore, the present study aimed to investigate the role of the Community Reentry Program as a communitybased complementary therapy in increasing therapeutic compliance and reduction of relapse and rehospitalization in patients with schizophrenia spectrum disorders.Methods: The present study was performed by quantitative method with repeated measures and using randomized clinical trial (RCT) research design. The statistical population of the study included all patients who were admitted to the acute wards of Raazi Psychiatric Hospital between January 20 and March 20, 2017, with a diagnosis of at least one of the schizophrenia spectrum disorders. A total of 80 patients with inclusion criteria were selected by simple random sampling and randomly assigned to the intervention (40 patients) and control (40 patients) groups using a random number table. The Intervention method was the ldquo;Community Reentry Program rdquo; which was performed in 16 group sessions with a frequency of 4 sessions per week, in combination with conventional psychiatric treatment in the experimental group, while the patients in the control group received only conventional psychiatric treatment. The only tool used in the present study was a demographic questionnaire and the variables of therapeutic compliance and reduction of relapse and rehospitalization were also evaluated at intervals of 1, 3, and 6 months after discharge through telephone interviews with patients #39; families. The use of drugs, relapse of the symptoms, and rehospitalization of patients were evaluated in the mentioned time periods. Collected information and data were analyzed using SPSS16.Results: The results showed that the implementation of community reentry program in combination with conventional psychiatric treatment had an effect on increasing therapeutic compliance ( = 40/145, P= 0/001) and reduction of relapse ( = 45/54, P= 0/001) and rehospitalization rates ( = 40/75, P= 0/001) in patients.Conclusions: The Community Reentry Program, as an adjunct to conventional psychiatric treatment, is one of the effective interventions to increase therapeutic compliance and reduce the rate of relapse and rehospitalization. In order to compensate for the weakness of conventional psychiatric treatment in increasing therapeutic compliance and reducing the relapse and rehospitalization rate of patients with schizophrenia spectrum disorders, nonpharmacological complementary therapies such as Community Reentry Programs can be used.