اثربخشی آموزش مهارت‌های حل مساله شناختی- اجتماعی بر راهبردهای مقابله‌ای و احساس ناکامی نوجوانان دختر دارای رفتارهای پرخطر

مقدمه: یکی از موارد جدی تهدید کننده سلامت، که در سال های اخیر با توجه به تغییرات سریع اجتماعی، از سوی سازمان های بهداشتی، مجریان قانون و سیاست گذاران اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین مشکلات موجود در جامعه مورد توجه قرار گرفته است، شیوع رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان می باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت های حل مسئله شناختی اجتماعی بر راهبردهای مقابله ای و احساس ناکامی نوجوانان دختر دارای رفتارهای پرخطر بود.روش کار: روش پژوهش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه نوجوانان دختر مقطع متوسطه بابلسر در سال تحصیلی99-1398بودند. نمونه گیری این پژوهش در دو مرحله انجام گرفت. الف: در این مرحله400 دانش آموز به صورت تصادفی خوشه ای تک مرحله ای از میان کلیه دانش آموزان انتخاب شدند و پرسشنامه رفتارهای پرخطر نوجوانان ایرانی زاده محمد و احمدآبادی (1387) بر روی آنها اجرا گردید. ب: افرادی که بالاترین نمره را در پرسشنامه رفتارهای پرخطر نوجوانان ایرانی داشتند مشخص شدند که شامل85 نفر بودند و در ادامه پرسشنامه راهبردهای مقابله ای بلینگز و موس(1984) (شیوه پاسخ دهی پرسشنامه به این صورت است که پاسخگویان موافقت یا مخالفت را با این گویه ها در یک مقیاس 4 گزینه ای از هیچ وقت (=1) تا به همیشه (=4) بیان می کنند؛ حسینی قدم گاهی و همکاران اعتبار این پرسشنامه را به روش همسانی درونی از 41/0 تا 0.66 گزارش کرده اند) و پرسشنامه احساس ناکامی گیلبرت و آلن(1998) (پاسخگویان موافقت یا مخالفت را با این گویه ها در یک مقیاس 5 گزینه ای از کاملا موافق (=5) تا کاملا مخالف (=1) بیان می کنند؛ ترصفی، کلانترکوشه و لستر ضرایب آلفای کرونباخ پرسشنامه احساس ناکامی را برای گروه زنان 0.93 و برای مردان 0.93 و روایی همگرایی آنرا را با پرسشنامه افسردگی بک 0.71 گزارش کرده اند) بر روی آنها اجرا شد، از بین آنها 36 نفر به عنوان نمونه نهایی انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه شامل 18 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش در معرض آموزشی مهارت های حل مسئلۀ شناختی اجتماعی به مدت ده جلسه یک و نیم ساعته قرار گرفت و گروه گواه هیچ گونه درمانی دریافت نکرد.یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مهارت های حل مساله شناختی اجتماعی سبب کاهش راهبردهای جسمانی کردن و متمرکز بر هیجان و افزایش راهبردهای شناختی، درک حمایت اجتماعی و حل مساله و سبب کاهش ناکامی درونی و بیرونی نوجوانان دختر دارای رفتارهای پرخطر شد (0.001>p).نتیجه گیری: آموزش مهارت حل مساله شناختی اجتماعی استفاده از راهبردهای مقابله ای مثبت را افزایش و منفی را کاهش می دهد که این به نوبه خود می تواند در بلند مدت روابط با همسالان را اصلاح کند که نهایت احساس ناکامی َآنان را کاهش دهد.

The Effectiveness of Cognitive-Social Problem Solving Skills Training on Coping Strategies and Feelings of Failure in Female Adolescents with High-Risk Behaviors

Introduction: One of the most serious health threats, which in recent years due to rapid social change, the health organizations, law enforcement and social policy as one of the most important problems in society are taken into consideration, the prevalence of risky behaviors is among adolescents. Therefore, the aim of this study was to investigate the effectiveness of cognitivesocial problemsolving skills training on coping strategies and feelings of failure in adolescents with highrisk behaviors.Methods: The research method was quasiexperimental with a pretestposttest design with a control group. The statistical population of this study included all female adolescents in Babolsar high school in the academic year 2019. Sampling of this research was done in two stages. A: At this stage, 400 students were randomly selected from all students in a singlestage cluster and a questionnaire of highrisk behaviors of Iranianborn adolescents Mohammadi and Ahmadabadi (2008) was administered to them. B: The people who had the highest score in the Iranian Adolescentschr(chr('39')39chr('39')) HighRisk Behavior Questionnaire were identified as 85 people. And then the Blings Moss Coping Strategies Questionnaire (1984); (The method of answering the questionnaire is that the respondents agree or disagree with these items on a 4choice scale from never (=1) to forever (=4); Hosseini Ghadmagahi et al. Reported the validity of this questionnaire by internal consistency method from 0.41 to 0.66) and Gilbert and Allen Feeling of Failure Questionnaire (1998), (Respondents agree or disagree with these statements on a 5point scale from strongly agree (=5) to strongly disagree (=1); Tarsafi, Kalantar Koucheh and Leicester Cronbachchr(chr('39')39chr('39'))s alpha coefficients were reported to have a failure feeling questionnaire of 0.93 for women and 0.93 for men and convergence validity was reported with Beck Depression Inventory (0.71); Among them, 36 people were selected as the final sample and randomly assigned to the experimental and control groups (each group consisting of 18 people). The experimental group was exposed to cognitive problemsolving skills training for ten oneandahalf hour sessions and the control group did not receive any treatment.Results: The results showed that social skills training, cognitive problem solving strategies to reduce the physical and emotionfocused, and increase cognitive strategies, perceived social support and problem solving and reduces internal and external failure was highrisk adolescents (P<0.001).Conclusion: Teaching cognitivesocial problemsolving skills to adolescents with highrisk behaviors increases positive and negative coping strategies, which in turn can improve longterm relationships with peers that ultimately reduce their sense of failure. The result is an increase in their sense of compatibility.