توسعه‌ی اقتصادی صنعت گردشگری در ایران و مقایسه‌ی آن با کشورهای منطقه سند چشم‌انداز

اگرچه در دنیای کنونی صنعت گردشگری اصلی ترین و پاک ترین صنعت از حیث ایجاد درآمد تلقیمی شود، اما واقعیات موجود نشان دهنده ی آن است که کشورهای جهان نتوانسته اند متناسب با جاذبه هایگردشگری خویش درآمد کسب کنند. به عبارتی بین توزیع جاذبه های گردشگری در کشورهای جهان ومیزان درآمد آن همبستگی معنی داری مشاهده نمی شود. در این میان و برای مثال، اگرچه جاذبه های گردشگریکشور ایران را در رتبه ی دهمین کشور جهان قرار می دهد، اما ایران از حیث درآمد گردشگری در جایگاهکم درآمدترین کشورهای جهان جای گرفته است. این در حالی است که براساس چشم انداز تدوینی، دستیابیبه جایگاه نخست اقتصادی در منطقه، تصویر ارایه شده برای ایران در افق 4141 است و ازاین رو این سوال کهسطح توسعه ی بخش گردشگری ایران با توجه به شاخص های اقتصادی این بخش در مقایسه با سایر کشورهایمنطقه سند چشم انداز چه جایگاهی است؟ سوالی است که پاسخ به آن هدف اصلی این مقاله را تشکیل دادهاست. برای محاسبه ی این جایگاه درمجموع از پنج شاخص مشارکت کل صنعت گردشگری در اشتغال ایجادشده، مخارج مسافرت و گردشگری داخلی، مخارج ویژه ی دولت، مخارج مسافرت و گردشگری تجاری و درنهایت شاخص سرمایه گذاری در بخش گردشگری و برای تلفیق شاخص های مذکور از روش تاپسیس استفادهشده است. نتایج این پژوهش نشان دهنده ی آن است که رتبه ی ایران از جایگاه پنجم در سال 0444 به رتبه یسیزدهم در سال 0442 تنزل یافته است. کشور ایران اگرچه توانسته است رتبه ی خود را در سال 0444 دو پلهارتقا بخشیده و به جایگاه یازدهم دست یابد، اما از حیث میزان سطح توسعه یافتگی تا دستیابی به رتبه ی نخستمنطقه در این بخش پیمودن مسیری بس طولانی را در فرصتی اندک )تا سال 0402 ( در پیش رو دارد.