به‌ کارگیری روش کیو در شناسایی الگوهای ذهنی: تجربه گردشگران مذهبی

گردشگری و مذهب همیشه با هم پیوندی ناگسستنی داشته‌اند. این پژوهش با هدف شناسایی الگوهای ذهنی گردشگران در مقاصد گردشگری مذهبی در شهر مشهد صورت گرفته و از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. در این پژوهش از روش‌ کیو برای شناسایی الگوهای ذهنی استفاده شده است. جامعه ‌آماری پژوهش، گردشگران بوده‌اند که دست‌کم یک‌بار تجربه سفر به شهر مشهد مقدس را داشته‌اند. روش نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند بوده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از مشارکت 25 نفر از گردشگران بااستفاده از تحلیل عاملی کیو با نرم‌افزارspss 22.0 صورت گرفته است. یافته‌های این پژوهش هفت گونه ذهنی برای معنای گردشگری مذهبی را شناسایی کرده‌ است که عبارت‌اند از: 1) معنویت‌طلبان، 2) آرامش‌طلبان، 3) تعلق‌گرایان، 4) رهایی‌طلبان، 5) جستجوگران، 6) ذهن‌گرایان ، 7) تجربه‌گرایان. درنهایت این ذهنیت های استخراج شده مورد تفسیر قرار گرفتند. معنویت‌طلبان، در جستجوی نزدیکی به خدا و آرامش‌طلبان در جستجوی دوری از فشار زندگی و روزمرگی بیشترین درصد الگوی ذهنی تجربه گردشگری مذهبی را تشکیل می‌دادند.با این حال، الگوی ذهنی تجربه گرایان نیز که در جستجوی تجربیات جذاب در مقاصد گردشگری هستند، رو به رشد است. نوآوری این پژوهش، دسته بندی گردشگران و بازار گردشگری مذهبی براساس الگوهای ذهنی است که می تواند در تدوین برنامه های توسعه گردشگری کاربرد داشته باشد.

applying the q method in identifying mental patterns: the experience of religious tourists

introduction tourism and religion have always been inextricably linked. religion is one of the most common travel motives, and religiously motivated travel is one of the oldest forms of travel in the world. it is currentlyemerging as a major part of the tourism industry. although tourism has become popular in religious places around the world, there are few studies on the mental patterns of tourists who have actually experienced religious places. tourists interpret what they experience at the destination and pass it on to others. therefore, it is important to pay attention to the experiences of tourists.