ارائه الگوی ساختاری تفسیری عوامل مقصد محور موثر بر جذب و ماندگاری گردشگران (مطالعه موردی: شهر مشهد)

امروز گردشگری از اهمیت بالایی در اقتصاد جهانی برخوردار بوده و از منابع مهم درآمدهای ارزی کشورها و برون‏رفت از مشکلات اقتصادی در صحنه‏های بین‏المللی، ملی، منطقه‏ای، ناحیه‏ای و محلی است. کلان‏شهر مشهد، به دلیل وجود بارگاه مقدس امام رضا (ع) و دارا بودن جاذبه‏های متنوع دیگر،‌ پتانسیل و ظرفیت قابل‌توجهی در جذب گردشگران دارد. ازآنجایی‌که برنامه‏ریزی و ارزیابی صنعت گردشگری، مهم‌ترین بخش از فعالیت‏های گردشگری است و بسیاری از محققین معتقدند میزان اثرات مثبت گردشگری بر جوامع به طول اقامت گردشگران وابسته است؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر سطح‏بندی عوامل مقصد محور موثر بر جذب و ماندگاری گردشگر در شهر مشهد و ارائه الگوی ساختاری تفسیری و خوشه‏بندی این عوامل به‌منظور کمک به متولیان صنعت گردشگری در این کلان‏شهر در جهت برنامه‏ریزی مطلوب‏تر است. به‌منظور دستیابی به این هدف از رویکرد کیفی بهره گرفته شده است. بدین ترتیب که نظرات خبرگان در ارتباط با سطح‏بندی عواملی که می‏توانند بر جذب و ماندگاری گردشگران در شهر مشهد موثر باشند، طی مصاحبه‏های نیمه ساختار‏یافته و همچنین توزیع پرسشنامه جمع‏آوری شده و پس از تجزیه‌وتحلیل داده‏های حاصل و دستیابی به اشباع نظری، الگوی تعاملات عوامل حاصل با روش مدل‏سازی ساختاری تفسیری و خوشه‏بندی آن‌ها نیز با روش micmac انجام پذیرفت. نتایج نشان می‏دهد که عوامل «قانونی و دولتی» و «مدیریتی» به‌عنوان عوامل محرک تاثیر فراوانی بر عوامل «رفاهی»، «زیرساختی»، «اقتصادی»، «فرهنگی اجتماعی» و «بازاریابی» به‌عنوان عوامل پیوندی دارند.

Presentation Interpretive Structural Model of DestinationBased Factors Affecting the Attraction and Tourists Length of Stay (Case Study: Mashhad City)

Abstract The main purpose of the present study was to classify destinationbased factors affecting attracting tourists and their length of stay in Mashhad and provide interpretive structural modeling and clustering of these factors to assist tourism industry executives in this metropolis for optimal planning. A qualitative approach has been used to achieve this goal. Experts’ opinions on the factors that could influence attracting tourists and their length of stay in Mashhad were collected through semistructured interviews and questionnaire distribution. MICMAC analysis is used to classify the elements and validate the interpretive structural model factors in the study to reach their results and conclusions. The results show that legal and governmental, and managerial aspects as driver factors have a great influence on welfare, infrastructural, economical, sociocultural, and marketing ones as related factors.