تحلیل نقش مبادلات مرزی در توسعه شهری، مطالعه موردی شهر مرزی بانه

در سراسر مرزهای کشور سکونتگاه‌هایی (شهری- روستایی) وجود دارد که معیشت غالب آن‌ها بر پایه مبادلات بازرگانی می‌باشد. این نوع از فعالیت به‌نوبه خود باعث تغییرات مختلف اقتصادی، فضایی و اجتماعی در این قبیل از شهرها شده که این تغییرات خود پیامدهای مختلفی نیز به همراه داشته است. در این راستا دولت در سال 1372 اقدام به تاسیس بازارچه‌های مرزی نمود تا علاوه بر کاهش امر قاچاق، بتواند باعث کاهش بیکاری و مهاجرت‌های برون منطقه‌ای نیز شود. مقاله حاضر به بررسی این موضوع می‌پردازد که بازارچه‌های مرزی و اقتصاد مبادلاتی چه نقشی در تغییرات شهری ایفا می‌نمایند در این بررسی شهر بانه به‌عنوان نمونه انتخاب‌شده است. اگرچه بخش زیادی از اقتصاد این شهر هنوز بر پایه قاچاق و اقتصاد مبادلاتی غیررسمی است و سابقه‌ای دیرینه در این شهر دارد اما با تاسیس بازارچه‌های مرزی بخشی از اشتغال غیررسمی جای خود را به مبادلات مرزی رسمی و قانونی داده است. بر این اساس در تحقیق حاضر به بررسی بازتاب‌های مبادلات مرزی از سال 1375 الی 1395 در شهر بانه پرداخته‌شده است. جهت تحلیل این تغییرات از تکنیک swot استفاده‌شده است. در شهر بانه با سه دسته تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فضایی روبرو هستیم که با توجه به نقش مبادلات مرزی موردبررسی قرارگرفته‌اند. نتایج تحقیق نشان‌دهنده تاثیر گسترده مبادلات مرزی بر توسعه فضایی، اقتصادی و اجتماعی این شهر می‌باشد. نتایج حاصل از تحلیل سوات نیز نشانگر این مطلب است که مبادلات مرزی بانه اگرچه تاثیراتی را بر توسعه شهری داشته است اما به دلیل وابستگی به قاچاق که مهم‌ترین تهدید مبادلات مرزی در بانه می‌باشد مانع از دستیابی به توسعه پایدار شهری خواهد شد.