بازارچه‌های مرزی و امنیت مرزهای سیاسی کشور(مورد مطالعه: بازارچه مرزی جلفا)

مبادلات تجاری مرزی یکی از شاخص‌های اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز امرار و معاش مردم مرزنشین است و از این طریق مردم ساکن در نواحی مرزی کشورهای همسایه می‌توانند در کنار هم و باهم از فرصت‌ها و منابع مشترک استفاده کنند که این امر می‌تواند منجر به استمرار ، پایداری دوستی و تفاهم طرفین در تثبیت جمعیت مرزنشین، فراهم‌آوردن فرصت‌های شغلی و ایجاد امنیت، رونق اقتصادی و شکل‌گیری یک نوع مزیت نسبی، در مناطق مرزی شود. با وجود ظرفیت‌ها و توانایی‌های موجود در مناطق مرزی باید گفت یکی از ویژگی‌های اصلی این مناطق دوری از مرکز کشور است. این مسئله جغرافیایی که بیشتر از طبیعت مناطق مرزی ناشی می‌شود و این دوری به لحاظ سیاست‌های غیر آمایشی و مرکز محور بودن، پیامدهای نامطلوبی را برای مناطق مرزی به همراه دارد که مهم‌ترین آن محرومیت شدید و حاشیه‌ای بودن این مناطق است که معضلات نظامی-امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را فراهم می‌کند. در این تحقیق با استفاده از الگوی تلفیقی که چارچوب نظری پژوهش حاضر را تشکیل می‌دهد، به تحلیل آثار اقتصادی بازارچه‌های مرزی در توسعه امنیت مرزهای سیاسی کشور پرداخته شده و بر همین اساس بازارچه مرزی جلفا در شمال غرب کشور(استان آذربایجان شرقی) به علت موقعیت حساس ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک آذربایجان و به لحاظ دروازه ورود و پل ارتباطی ایران به اروپا و متاثر شدن از ویژگی‌های خاص جغرافیایی و تحرکات قومیتی پان ترکیسم، به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شده و با تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزارهای spss و با توجه به هدف پژوهش که از نوع کاربردی بوده و به لحاظ روش شناسی از نوع توصیفی می‌باشد که به شیوه کتابخانه‌ای ، میدانی و سنجش متغیرها بر اساس پرسش نامه و مصاحبه اقدام به جمع آوری اطلاعات شده است. پیامدهای امنیتی و اقتصادی قرارگرفته و نتایج به‌دست آمده، حاکی از این واقعیت است که بازارچه مرزی جلفا توانسته است آثار قابل قبول در امنیتی نسبی و همچنین در تثبیت جمعیت مرزنشین مناطق پیرامون خود در مرزهای سیاسی شمال غرب کشور داشته باشد و راهکارها و پیشنهادهایی در این خصوص ارائه شده است.