بررسی ظرفیت ‌های بالقوه و توسعه‌ای کریدورهای مرزی (نمونه مورد: استان آذربایجان غربی)

زمینه و هدف: جهت توسعه سکونتگاه‌ها و مناطق مرتبط با مرز و کریدورهای مرزی و همچنین برای برقراری پیوند بین اقتصاد استان آذربایجان غربی، اقتصاد منطقه‌ای و اقتصاد ملی، ضرورت توجه به تعریف و توسعه کریدورهای توسعه‌ای مرزی، امری اجتناب‌ناپذیر برای تحقق چشم‌انداز آتی توسعه‌ای است.  هدف اصلی این پژوهش، بررسی ظرفیت‌های بالقوه و توسعه‌ای کریدورهای مرزی در استان آذربایجان غربی است.روش پژوهش: پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس نحوه گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است که دارای ماهیت کمی است. برای بررسی وضع موجود استان آذربایجان غربی از داده‌های سالنامه‌های آماری این استان در سال‌های 1400 و 1401 فیش‌برداری و جمع‌بندی شده است. برای ارائه راهبردهای پیشنهادی از مدل qspm استفاده‌شده است که در جهت امتیازدهی از 5 کارشناس خبره در این حوزه استفاده‌شده است.یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشانگر این است که شهرستان‌های مرزی استان آذربایجان غربی با ضعف‌های عمده‌ای در زمینه‌های نبود شهرک‌های لجستیکی، وضعیت نامناسب توسعه‌ای شهرستان‌های مرزی استان، ضعف زیرساخت‌های ارتباطی و اقامتی در شهرستان‌های مرزی، وجود نابرابری‌های ناحیه‌ای در میان شهرستان‌های مرزی و غیر مرزی و عدم برخورداری مناسب شهرستان‌های مرزی از خدمات بهداشتی، درمانی، تفریحی روبه‌رو هستندنتیجه‌گیری: استان آذربایجان غربی برای رها شدن از تله محرومیتی و مناطق مرزی و بهره‌مندی هر چه بیشتر از ارتباطات و پیوندهای بین اقتصاد ملی با اقتصاد بین‌المللی و شکل‌دهی به مراکز لجستیک فعال و پویا در استان، نیازمند فعال‌سازی کریدورهای توسعه‌ای مرزی خود منشعب از کریدور غرب کشور، آن نیز نه از طریق راهبردهای شکست‌خورده توسعه بازارچه‌های مرزی و یا گرفتار آمدن در طرح‌های بلندپروازانه مناطق آزاد تجاری صنعتی و یا مناطق ویژه اقتصادی با بازدهی‌های حداقلی برای اقتصاد استان، بلکه با توسعه پیوند منابع استان (موجود و ایجاد ظرفیت جدید) با تقاضاها و نیازهای بازارهای هدف بین‌المللی است.

investigating the potential and development capacities of border corridors (case study: west azerbaijan province)

background and objective: in order to develop settlements and areas related to the border and border corridors, as well as to establish a link between the economy of west azerbaijan province, the regional economy and the national economy, the need to pay attention to the definition and development of border development corridors is inevitable for the realization of the future development vision. the main goal of this research is to investigate the potential and development capacities of border corridors in west azerbaijan province.method: in terms of its objectives the present study is of an applied research type and in terms of the nature and method of data collection it is a quantitative and library study. in order to check the status quo of west azerbaijan province, data from the statistical yearbooks of this province in 2021 and 2022 have been extracted and summarized. qspm model has been used to present the proposed strategies, and 5 experts in this field have been employed for scoring.findings: the findings of this research show that the border cities of west azerbaijan province have major weaknesses in the areas of lack of logistics towns, poor development status of the border cities of the province, weak communication and accommodation infrastructure in the border cities, the existence of regional inequalities between border and non-border cities and lack of suitable health, medical, and recreational services for bordering cities.results: west azerbaijan province needs to activate its border development corridors branching from the western corridor of the country in order to free itself from the trap of deprivation and border areas and to benefit as much as possible from the connections and links between the national economy and the international economy and to form active and dynamic logistics centers in the province. it is not through the failed strategies of developing border markets or getting caught in the ambitious plans of commercial-industrial free zones or special economic zones with minimal returns for the province’s economy, but by developing the connection of the province’s resources (existing and creating new capacity) with the demands, and the needs of the target international markets.