تحلیلی بر تغییرات ساختار فضایی شهر مرزی خوی از سال 1345 تا 1395

با رشد یک‌باره جمعیت در قرن گذشته و درنتیجه توسعه پراکنده و بی‌سامان شهرها، الگوی سازمان فضایی شهری و ساختار اصلی آن دگرگون‌شده و افزایش وسعت، پیچیدگی‌های کالبدی فضایی شهرها را بیشتر نموده است. شهرها توسط اجزای فیزیکی، اجتماعی و طبیعی شکل می‌گیرند که تنوع ریخت‌شناسانه شهرها را تعیین می‌کند. بر این اساس هدف این تحقیق واکاوی تغییرات ساختار فضایی شهر مرزی خوی از سال 1345 تا 1395 می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و رویکرد حاکم بر فضای تحقیق توصیفی تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری، ساکنین شهر مرزی خوی بر اساس سرشماری سال 1395، 198845 نفر می‌باشد. لذا حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 383 نفر از ساکنان شهر تعیین‌شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در مطالعات میدانی، پرسشنامه و مشاهده می‌باشد. ابتدا عوامل موثر در تغییرات ساختار فضایی شهر شناسایی‌شده سپس نقشه‌های دوره‌های مختلف شهر (1345 تا 1395) استخراج شد. سپس نتایج تحلیل‌های چیدمان فضایی بررسی می‌شود و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان داد که در سال 1345 قسمت مرکزی، در سال 1352 بخش غربی، در سال 1373 ادامه بخش غربی و در سال‌های 1383 و 1395 بخش جنوبی شهر مرزی خوی به دلایل توسعه راه و حمل‌ونقل و مهاجرت بیشتر دستخوش تحولات شده‌اند. همچنین بر اساس آزمون تحلیل عاملی، در ستون اول تاثیرگذاری، قوانین مربوط به استفاده از زمین، آب و ساختمان؛ طرح جامع شهر؛ افزایش جمعیت و مهاجرت «0.770، 0.737، 0.730 و 0.726»، در ستون دوم تاثیرگذاری وسایل حمل‌ونقل؛ نقش دولت و طرح‌های فنی به ترتیب «0.811، 801 و 0.772» و درنهایت در ستون سوم تاثیرگذاری مالکیت زمین، فعالیت بخش خصوصی و تسهیلات بانک‌ها به ترتیب با ارزش عددی «0.849، 0.844 و 0.776» بیشترین تاثیر را با تغییرات ساختار فضایی شهر مرزی خوی داشته‌اند.

an analysis of changes in the spatial structure of the border city of khoy from 1967 to 2016

with the sudden growth of population in the last century and as a result of the scattered and unorganized development of cities, the pattern of urban spatial organization and its main structure has changed and the increase in size has enlarged the physical spatial complexities of cities. cities are formed by physical, social, and natural components that determine the morphological diversity of cities. accordingly, the purpose of this study is to investigate the changes in the spatial structure of the border city of khoy from 1967 to 2016. this study is of an applied research type and the approach to the research atmosphere is descriptive analytical. based on the census of 2016, the statistical population of khoy border city is 198845 people. therefore, based on cochran’s formula the sample size is determined as 383 city residents. data collection tools in the field studies are questionnaires and observations. first, the effective factors in changing the spatial structure of the city were identified, and then maps of different periods of the city (1967 to 2016) were extracted. then, the results of spatial arrangement analysis are reviewed and spss is used to analyze the data. the results showed that in 1967 the central part, in 1974 the western part, in 1995 the continuation of the western part and in 2005 and 2016 the southern part of the border city of khoy have undergone more changes due to road development, transportation and migration. also, based on the factor analysis test, in the first pillar of impact, the laws related to the use of land, water and buildings; comprehensive plan of the city; population growth and migration (0.770, 0.737, 0.730 and 0.726&, in the second pillar of the impact, the means of transportation; the role of government and technical plans (0.811, 801 and 0.772, respectively), and finally in the third pillar of the impact of land ownership, private sector activity and bank facilities with numerical values ​​of 0.849, 0.844 and 0.776, respectively have had the greatest impact with the changes in the spatial structure of the border city of khoy.