شناسایی مولفه‌های تاب‌آوری شهرهای مرزی ساحلی برابر مخاطرات طبیعی مطالعه موردی: شهر ساحلی مرزی بهشهر

بلایای طبیعی، به‌عنوان مجموعه‌ای از حوادث زیان‌بار هستند که منشاء طبیعی دارند که بعضاً عوامل انسانی هم در تشدید آن اثرگذار می‌باشد. در همین راستا تقویت مولفه‌های اجتماعی و اقتصادی و در پی آن افزایش تاب‌آوری در کاهش خسارات ناشی از بلایای طبیعی نقش مهم و موثری را می‌تواند ایفا کند. شهرهای مرزی به علت موقعیت خاص و حاشیه‌ای در معرض انواع فشارها و شوک‌های موجود و آتی وابسته به چالش‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی، کالبدی و امنیتی قرار دارند. یکی از راهبردهای مهم در سطح جهانی در پاسخ‌گویی به این چالش‌ها، راهبرد افزایش تاب‌آوری جوامع است. رویکرد تاب‌آوری با بهبود سطح سازگاری و درنتیجه کاهش سطح آسیب‌پذیری در شهرهای مرزی تهدیدات ناشی از مخاطرات طبیعی در بحران‌های انسانی را کاهش داده و مدیریت پایدار این نواحی را بهبود می‌بخشد. پژوهش حاضر باهدف شناسایی و بررسی وضعیت تاب‌آوری شهری شهر مرزی و ساحلی بهشهر انجام گرفت. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از منظر روش توصیفیتحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را کارشناسان و متخصصین ساکن در محدوده موردمطالعه تشکیل می‌دادند. با توجه به نامشخص بودن تعداد آن‌ها، اقدام به نمونه‌گیری تصادفی ساده از 50 نفر به‌صورت هدفمند شد. ابزار گرداوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی آن به‌صورت روایی صوری و ظاهری و همچنین روایی واگرا و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بررسی و تائید شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و اطلاعات با استفاده نرم‌افزارهای spss و pls انجام پذیرفت. یافته‌های حاصل از این پژوهش گویای آن بود که وضعیت کلی تاب‌آوری شهر مرزی ساحلی بهشهر در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. به‌گونه‌ای که مقدار میانگین تجربی به‌دست‌آمده برای تاب‌آوری کلی شهر و ابعاد آن کمتر از میانگین حد متوسط عدد 3 بود. از بین نواحی 6 گانه محدوده موردمطالعه ناحیه 3 در وضعیت بهتری نسبت به نواحی دیگر قرار داشت و ناحیه 4، با توجه به میانگین به‌دست‌آمده که برابر با 2.43 از بین نواحی موردمطالعه در وضعیت نامطلوبی قرار داشت. از دیگر یافته‌های پژوهش از بین مولفه‌های تاب‌آوری شهری مولفه کالبدی با ضریب مسیر 0.376 دارای بیشترین ضریب مسیر و بیشترین تاثیر و مولفه نهادی مدیریتی با ضریب مسیر 0.168 دارای کمترین ضریب مسیر و کمترین تاثیر بر تاب‌آوری شهری داشت.

Identification of Resilience Components of Border Coastal Cities Equal to Natural Hazards Case Study: Behshahr Border Coastal City

Border cities are exposed to a variety of current and future pressures and shocks related to economic, social, environmental, physical, and security challenges due to their special location and margins. One of the most important strategies in the world to respond to these challenges is the strategy of increasing the resilience of societies. The resilience approach reduces the threats posed by natural hazards in humanitarian crises by improving the level of adaptation and thus reducing the level of vulnerability in border cities, and improves the sustainable management of these areas. The aim of this study was to identify and investigate the urban resilience of the coastal city of Behshahr. In terms of purpose this research is of applied research type and in terms of method it is descriptiveanalytical. The statistical population of the study consisted of experts and specialists living in the study area. Due to the uncertainty of their number, a simple random sampling of 50 people was done purposefully. The data collection tool was a questionnaire whose validity was evaluated as face validity as well as divergent validity and reliability of the questionnaire was done using Cronbach’s alpha and composite reliability. Data analysis was performed using SPSS and PLS software. The findings of this study showed that the general situation of resilience in the coastal border city of Behshahr is in an unfavorable situation. In such a way that the value of the experimental average obtained for the overall resilience of the city and its dimensions was less than the average of 3. Among the 6 areas, the study area of ​​District 3 was in a better situation than the other areas, and District 4 was in an unfavorable situation according to the obtained average, which was equal to 2.43 of the areas studied. Among other research findings, among the components of urban resilience, the physical component with a path coefficient of 0.376 had the highest path coefficient and the most impact and the institutional management component with a path coefficient of 0.168 had the lowest path coefficient and the least impact on urban resilience.