برنامه راهبردی توسعه شهرهای مرزی ایران، مطالعه موردی؛ شهر مرزی بندر آستارا

در عصر حاضر، گذار از الگوی طرح‌های جامع شهری به سمت برنامه‌ریزی راهبردی با توجه به خاصیت ترکیبی، انعطاف‌پذیری و پویایی آن در جهت حل مسائل و تحولات آینده موردتوجه قرارگرفته است. از طرفی، شهرهای مرزی با توجه به همسایگی بسیار نزدیک به کشورهای مجاور، یکی از حساس‌ترین نقاط هستند. لذا در این پژوهش، شهر مرزی بندر آستارا به دلیل موقعیت ویژه، به‌عنوان مطالعه موردی انتخاب‌شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت قابلیت‌ها و موانع موجود در شهر مرزی بندر آستارا و تحلیل راهبردهای موثر در توسعه این شهر است. روش تحقیق پژوهش حاضر کمی است. جامعه آماری در این پژوهش، ساکنین شهر آستارا و نمونه‌گیری از نوع تصادفی ساده می‌باشد. برای جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه نیمه ساختارمند با 200 نفر از ساکنین شهر آستارا انجام‌گرفته است. جهت تحلیل عوامل داخلی و خارجی از ماتریس swot و همچنین برای اولویت‌بندی راهبردها از روش qspm استفاده‌شده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که برآیند راهبردهای تدوین‌شده برای این شهر مرزی، در موقعیت تهاجمی قرار دارد و سه‌راهبرد بهره‌گیری از لبه قوی دریای کاسپین در راستای استفاده از پتانسیل جذب گردشگران خارجی، تقویت بازارچه‌های ساحلی و مرزی در راستای افزایش گردشگری و رونق اقتصادی شهر از طریق ایجاد بسترهای برگزاری رویدادها، به ترتیب دارای بیش‌ترین نمره جذابیت می‌باشند. این بدان معنی است که با برنامه‌ریزی صحیح و اصولی و با بهره‌گیری از نقاط قوت و فرصت‌های این شهر، می‌توان در جهت نیل به توسعه پایدار و رونق اقتصادی این شهر گام برداشت.

Strategic Plan for Development of Border Cities of Iran (Case Study: Border city of Astara Port)

In the present era, the transition from the model of comprehensive urban plans to strategic planning has been considered due to its combined nature, flexibility and dynamism in order to solve future problems and developments. On the other hand, border cities are one of the most sensitive points due to their proximity to neighboring countries. Therefore, in this study, the border city of Astara port has been selected as a case study due to its special location. The main purpose of this study is to identify the capabilities and obstacles in the border city of Astara port and analyze effective strategies in the development of this city. The present study is quantitative. The statistical population in this study is the residents of Astara and the samples were selected using simple random sampling method. To collect the data, a semistructured interview was conducted with 200 residents of Astara. The SWOT matrix has been used to analyze internal and external factors and the QSPM method has been used to prioritize the strategies. The results of the research indicate that the outcome of the strategies developed for this border city is in an aggressive position and the three strategies of using the strong edge of the Caspian Sea in order to use the potential of attracting foreign tourists, strengthening the coastal and border markets to increase tourism, and the economy prosperity of the city by creating the platforms for holding events have the highest score of attractiveness, respectively. This means that with proper and principled planning and by taking advantage of the strengths and opportunities of this city, we can take steps towards sustainable development and economic prosperity of this city.