بررسی نقش شاخص‌های ژئوپلیتیکی در امنیت مرزی (مطالعه موردی: شهرستان‌های مرزی استان آذربایجان غربی)

یکی از شرایط و ضرورت‌های تامین امنیت در یک کشور، تامین امنیت مرزهای بین‌المللی آن کشور است. امنیت مرزی پیش‌زمینه امنیت داخلی کشور است. ایران دارای مرزهای زیادی با همسایگان خود می‌باشد که ناامنی آن‌ها، نگرانی‌هایی را برای مرزنشینان و دولت مرکزی به وجود آورده است. استان آذربایجان غربی به علت هم‌جواری با سه کشور مهم؛ همچنین به علت موقعیت حساس ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک به‌عنوان دروازه ورود و پل ارتباطی ایران به اروپا، یکی از ناآرام‌ترین خطوط مرزی کشور تلقی می‌شود. معضلات متعدد اجتماعی نظامی و سیاسی از قبیل قاچاق کالا و سوخت، مشروبات الکی، مواد مخدر، اسلحه و مهمات، درگیری نیروهای امنیتی نظامی با گروهک‌های ملی‌گرای کرد، تنش‌ها و چالش‌های قومی مذهبی بین اقلیت‌ها از شایع‌ترین مواردی هستند که بسترهای ناامنی در این منطقه را فراهم کرده‌اند. این پژوهش ازنظر روش پژوهش توصیفی تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی می‌باشد که به ارزیابی نقش شاخص‌های ژئوپلیتیکی در امنیت مرزی شهرستان‌های مرزی استان آذربایجان غربی پرداخته است. جامعه آماری 30 نفر از اساتید، متخصصان و صاحب‌نظران حوزه امنیت و کارکنان نظامی امنیتی می‌باشد و از روش ضریب همبستگی پیرسون استفاده‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که مهم‌ترین عامل ژئوپلیتیک اثرگذار در امنیت مرزی، عوامل سیاسی و موثرترین گویه این عامل، حضور نیروهای خارجی معارض با جمهوری اسلامی در کشورهای هم‌جوار با منطقه می‌باشد. همچنین بین عوامل ژئوپلیتیکی و عوامل انسانی موثر در امنیت مرزی روابط مستقیمی وجود دارد؛ اما شدت این ارتباط در بین متغیرها متفاوت است.

Investigating the Role of Geopolitical Indicators in Border Security (Case Study: Border Cities of West Azerbaijan Province)

One of the conditions and necessities of providing security in a country is securing the international borders of that country. Border security is a precondition for the country’s internal security. Iran has many borders with its neighbors, whose insecurity has raised concerns for border residents and the central government. West Azerbaijan Province due to its proximity to three important countries, also, due to its sensitive geopolitical and geostrategic position as a gateway and bridge between Iran and Europe, is considered one of the most troubled border lines in the country. Numerous sociomilitary and political problems such as smuggling of goods and fuel, alcohol, narcotics, weapons and ammunition clashes between security forces and Kurdish nationalist groups, and ethnicreligious tensions and challenges between minorities are among the most common causes of insecurity in the area. In terms of research method this research is descriptiveanalytical and in terms of its objectives it is of an applied research type, which has evaluated the role of geopolitical indicators in border security of border cities of West Azerbaijan province. The statistical population is 30 professors, specialists and experts in the field of security and militarysecurity personnel and the Pearson correlation coefficient method has been used for data analysis. The results show that the most important geopolitical factor affecting border security is political factors and the most effective component is the presence of foreign forces opposed to the Islamic Republic in neighboring countries. There is also a direct relationship between geopolitical factors and human factors affecting border security; but the intensity of this relationship varies among variables.