سنجش میزان توسعه‌یافتگی شهرستان‌های مرزی استان آذربایجان غربی

توسعه جریانی چندبعدی است که مستلزم تغییر در ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و رفع نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی است. ارزیابی سطوح توسعه‌یافتگی با استفاده از روش‌های کمی از سوی منجر به شناخت میزان نابرابری بین مناطق می‌گردد و از سوی دیگر تلاشی در زمینه کاهش و رفع نابرابری‌های موجود می‌باشد. پژوهش حاضر باهدف بهره‌گیری از شاخص‌های مدنظر، به دنبال سنجش وضع توزیع و توسعه در شهرستان‌های مرزی استان آذربایجان غربی و مشخص کردن میزان اختلاف توسعه در بین آن‌ها و نیز متوجه ساختن مسئولان به توجه بیشتر به شهرستان‌های محروم و توسعه‌نیافته است. روش تحقیق، توصیفی– تحلیلی و نوع تحقیق کاربردی است داده‌های تحقیق شامل 32 متغیر در قالب 4 شاخص آموزشی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی از آخرین سرشماری (1395) اخذ گردید. در این پژوهش با استفاده از مدل تحلیل خوشه‌ای و vikor به سطح‌بندی هر یک از شهرستان‌های مرزی در سه سطح توسعه‌یافته (برخوردار)، درحال‌توسعه (نیمه برخوردار) و توسعه‌نیافته (نا برخوردار) پرداخته‌شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که شهرستان‌های ارومیه و اشنویه در سطح توسعه‌یافته (برخوردار)، خوی، پیرانشهر، سلماس، سردشت در سطح درحال‌توسعه (نیمه برخوردار) و شهرستان‌های سیه چشمه و ماکو در سطح توسعه‌نیافته (نا برخوردار) قرارگرفته‌اند. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که محرومیت کلی در سطح شهرستان‌ها ازنظر برخورداری از شاخص‌های موردمطالعه حاکم است و توزیع خدمات موجود نیز چندان متناسب با نیازهای جمعیتی شهرستان‌ها انجام‌نشده است.

Evaluating the Extent of Development of Border Towns of West Azerbaijan Province

Development is a multidimensional process that requires changes in social, cultural, economic structures and the elimination of economic and social inequalities. Evaluating levels of development using quantitative methods leads to an understanding of the inequality between regions on one hand, and is an attempt to reduce and eliminate existing inequalities on the other. The purpose of this study was to evaluate the distribution and development status of the border towns of West Azerbaijan province and to determine the extent of development differences between them and to draw the authorities’ attention to the underprivileged and underdeveloped cities. The research method is descriptiveanalytical and the type of research is applied. The research data consisted of 32 variables in the form of 4 educational, economic, social and physical indicators from the last census (2016). In this research, using cluster analysis model and Vikor, each border city is classified into three levels of developed (privileged), developing (semiprivileged) and underdeveloped (unprivileged). The results show that the cities of Orumiyeh and Ashnavieh are in the developed (privileged), Khoy, Piranshahr, Salmas, Sardasht in the developing (semiprivileged) and the cities of Siah Cheshmeh and Maku are underdeveloped (unprivileged). The findings show that the overall deprivation is at the city level due to the indicators under study and the distribution of existing services is not sufficiently tailored to the demographic needs of the cities.