طراحی الگوی آزاد سازی برنامه درسی دوره ابتدایی: یک پژوهش کیفی

هدف پژوهش طراحی الگوی آزادسازی برنامه‌ درسی دوره‌ ابتدایی بر اساس شاخصه‌ بسترها، سطوح و عناصر برنامه‌ درسی بود. رویکرد تحقیق کیفی با روش تحلیل محتوا و سنتزپژوهی بود. جامعه‌ نخست پژوهش کارشناسان آموزش ابتدایی و گروه‌های آموزشی را بود که 13 از آن‌ها به‌صورت هدفمند و از نوع نمونه‌گیری ویژه انتخاب شدند و با آن‌ها مصاحبه شد. جامعه‌ دوم متن اسناد و متون علمی بیست سال اخیر حوزه‌ تمرکززدایی برنامه‌ درسی بود و هم جامعه‌ متخصصان برنامه‌ درسی، کارشناسان و آموزگاران دوره‌ ابتدایی که 19 نفر از آن‌ها به‌صورت هدفمند به روش زنجیره‌ای انتخاب شدند و اطلاعات از طریق مصاحبه و مطالعه و بررسی محتوای علمی به دست آمد. در تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوای عرفی و تحلیل محتوای گال و همکاران استفاده شد. یافته‌ها نشان داد: 1. مولفه‌های گفتمان تغییر، حوزه‌های موضوعی نرم، تفکر سیستمی و توانمندسازی ارگانیکی بسترهایی هستند که شرایط لازم را برای اجرای رویکرد آزادسازی فراهم می‌کند. 2. سطوح تصمیم‌گیری مناسب برای آزادسازی برنامه‌ درسی دارای سطوح چهارگانه (اجتماعی، آکادمیک، نهادی و آموزشی) است که مبتنی بر مشارکت مسئولان و متخصصان استانی، مناطق و مدارس است و سطح نهادی به‌عنوان محور یا رابط تصمیم‌گیری‌های سطوح قبلی و بعدی عمل می‌کند و نقش و عملکرد آن از بعد نظری - عملی جایگاه ویژه‌ای دارد. سطح آکادمیک بر بعد نظری و سطح آموزشی بر بعد عملی تاکید دارد، ولی سطح نهادی با تلفیقی از دو سطح تصمیم‌گیری (شبه‌عملی)، دارای ابعاد نظری - عملی است. 3. عناصر برنامه‌ درسی مطابق با دیدگاه کلاین در یک ساختار شبکه‌ای در تعامل با یکدیگر قرار داشته و متاثر از نظریه‌ ساختن‌گرایی اجتماعی در اجرای آزاد سازی برنامه‌ درسی بر طراحی محیط ‌های یادگیری تاکید می‌کنند.

designing a model for elementary school curriculum decentering: a qualitative research

the purpose of this study was to design a model of elementary school curriculum designing based on the characteristics of the contexts, levels and elements of the curriculum in relation to the localization of the curriculum. the research approach was qualitative and included content analysis and synthesis research methods. according to the type of indicators, the statistical population of the study was variable in different questions.the first population included primary education experts and educational groups, 13 of whom were purposefully selected by special sampling, and their views and opinions were assessed through interviews. the second community was a textual community in which the documents and scientific texts of the last twenty years in the field of curriculum decentralization were examined, as well as a community of curriculum specialists, experts and primary school teachers, 19 of whom were purposeful and chain sampling were selected and information was obtained through interviews and study and review of scientific content. in data analysis, conventional content analysis and content analysis of gall et al. research findings showed: the statistical population includes curriculum specialists, primary education experts and departments, elementary school teachers and scientific texts in the field of decentralization. information was obtained through interviews and review of scientific content with the amount of different samples selected. in data analysis, the method of customary content analysis and content analysis of gall et al. the research findings are: 1) components of change discourse, soft subject areas, systems thinking and organic empowerment have been identified as necessary contexts for the implementation of the liberalization approach. 2) the decision-making process has four levels (social, academic, institutional and educational) which is based on the participation of provincial, regional and school officials and the institutional level acts as a link between academic (theoretical) and educational (practical) decision-making levels and its role has a special place in the theoretical-practical (quasi-practical) dimension. 3) according to klein, the elements of the curriculum interact with each other in a network structure and, influenced by the theory of social constructivism, emphasize the design of learning environments.