تجارب معلمان دوره ابتدایی از چالش‌ های اجرای طرح جابربن ‌حیان: یک مطالعه کیفی

در راستای پرورش تفکر کودکان و به ‌منظور تحقق مشارکت دانش ‌آموزان در عرصه‌ پژوهش، طرح‌ها و برنامه‌هایی وجود دارد. در آموزش ‌و پرورش ایران، طرح جابربن حیان نیز یکی از این طرح‌های پژوهش ‌محور در راستای پرورش تفکر و مهارت‌های پژوهش در دانش‌آموزان است. هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه معلمان دوره‌ ابتدایی درباره‌ چالش‌های اجرای طرح جابربن‌حیان است. با استفاده از روش کیفی پدیدارشناسی از طریق نمونه‌گیری هدفمند 20 نفر از معلمان ابتدایی در مدارس شهرستان سبزوار انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه‌ نیمه‌ساختاریافته بود. یافته‌های پژوهش، با استفاده از روش کدگذاری سه‌مرحله‌ای منسوب به استراوس و کوربین تحلیل شد. یافته‌های پژوهش در هشت دسته عوامل شامل عوامل مربوط به فرهنگ آموزشی، عوامل مربوط به اهداف برنامه‌ درسی، عوامل مربوط به معلمان، عوامل مربوط به راهبردهای یادگیری، عوامل مربوط به دانش‌آموز، عوامل مربوط به خانواده، عوامل مربوط به امکانات آموزشی و ارزیابی طرح دسته‌بندی شد. عدم آمادگی ساختاری و فرهنگی برای اجرای طرح جابر نیز به‌عنوان کد انتخابی مشخص شد. نتایج پژوهش نشان داد برای پیاده‌سازی و بهره‌گیری از طرح جابر در مدارس باید در جهت رفع و کاهش چالش‌های مطرح‌شده در مسیر پژوهش زمینه ‌سازی‌های مختلفی صورت گیرد.

elementary school teachers’ experiences of the challenges of implementing the jaber ibn hayyan plan: a qualitative study

in order to nurture children’s thinking and in order to realize students’ participation in the field of research, there are plans and programs. in iranian education, jaber ibn hayyan plan is also one of these research-oriented projects in order to cultivate students’ thinking and research skills. the purpose of this study is to investigate the views of primary school teachers about the implementation challenges of the jaber ibn hayyan plan. using qualitative phenomenological method, through purposeful sampling, 20 primary school teachers were selected in sabzevar schools. data collection tool was semi-structured interview method. findings were analyzed using three-step coding method attributed to strauss and corbin. research findings in 8 categories of factors including factors related to educational culture, factors related to curriculum goals, factors related to teachers, factors related to learning strategies, factors related to students, factors related to family, factors related to educational facilities and evaluation the design is categorized. structural and cultural unpreparedness for the implementation of jaber plan has also been identified as the selected code. the results showed that in order to implement and use the jaber plan in schools, in order to eliminate and reduce the challenges raised in the research path, various grounds should be provided.