بررسی تطبیقی فرایند تالیف کتاب‌های درسی در ایران و چند کشور جهان (کره جنوبی، سنگاپور، ژاپن، ترکیه و آمریکا)

هدف پژوهش بررسی فرایند تولید کتاب‌های درسی در ایران و مقایسة آن با کرة جنوبی، ژاپن، آمریکا، سنگاپور و ترکیه بود. پژوهش از نوع کیفی با روش تطبیقی انجام گرفت. جامعة آماری کتاب‌های درسی کشورهای جهان بود و نمونه به روش هدفمند انتخاب شد. داده‌ها با روش چهارمرحله‌ای جرج بردی تجزیه ‌و تحلیل شد. نتایج نشان داد: 1. در همة کشورها، کتاب درسی اصلی‌ترین رسانة آموزشی است و مسئولیت تدوین سیاست‌های اساسی و کلی تهیة کتاب‌های درسی بر عهدة وزارت آموزش‌ و پرورش است. 2. برخلاف سایر کشورها، در ایران یک دورة 10ساله به‌عنوان فاصلة زمانی تجدید نظر و بازبینی کلی کتاب درسی در نظر گرفته ‌شده است که تقریباً دوبرابر سایر کشورهای مورد مطالعه است. 3. در همة کشورهای مورد مطالعه به‌جز ایران، سیاست‌های چندتالیفی و تولید غیر متمرکز وجود دارد. 4. در همة کشورهای مورد مطالعه مرجعی فراتر از مولفان کتاب‌های درسی برای بررسی پیش‌نویس کتاب‌ها و تایید آن وجود دارد؛ اما جایگاه این مرجع در سلسله‌مراتب درون وزارت آموزش ‌و پرورش متفاوت است. 5. در حالی ‌که در سایر کشورها، مولفان دولتی و غیر دولتی کتاب درسی تالیف می‌کنند، در ایران تنها مولفان انتخاب‌شدة دولتی که توسط دفتر تالیف و تحت شرایطی گزینش می‌شوند، وجود دارند. 6. انتخاب کتاب درسی در ایران مفهومی ندارد، اما در سایر کشورها انتخاب به معنای گزینش بهترین کتاب از بین کتاب‌های تاییدشده و متناسب با نیازهای آموزشی مدرسه، معلم و دانش‌آموز است. 7. در همة کشورها مراحل برنامه‌ریزی، تالیف، تایید و انتشار کتاب درسی اگر چه با برخی تفاوت‌ها، مشترک است.

A Comparative Study of Textbook Writing Process in Iran and South Korea, Singapore, Japan, Turkey and USA

This qualitative study with comparative method and with the help of George Brady model was conducted with the aim of examining the textbook production process in Iran and comparing it with South Korea, Japan, USA, Singapore and Turkey. The statistical population of this study was the textbooks of the countries of the world, the sample of which was purposefully selected. The required information was collected by library method and analyzed using George Brady’s fourstep method. The results showed: 1. In the Islamic Republic of Iran, as in other countries, the textbook is the main educational media and the Ministry of Education is responsible for formulating basic and general policies for the preparation of textbooks. 2. Unlike other countries, in the Islamic Republic of Iran, a 10year period is considered as the time interval for revision and general revision of the textbook, which is almost twice the period considered in other countries under study. 3. In all countries studied except Iran, there are multiauthorization policies and decentralized production. 4. In all countries under study, there is a reference beyond textbook authors to review and approve draft books; But the position of this authority in the hierarchy within the Ministry of Education is different. 5. While in other countries, governmental and nongovernmental authors (individually or in groups in the form of companies and private publishers) write textbooks, in Iran there are only selected government authors selected by the author under certain conditions. 6. Choosing a textbook in Iran does not make sense, but in other countries the choice means choosing the best book from the approved books and tailored to the educational needs of the school, teacher and student. 7. In examining the main stages of the process of preparing textbooks of the formal education system in the studied countries, it was also found that in all of them, stages planning, authorship, approval, publication, although with some differences, are common.