بررسی و کشف مدل‌های ذهنی دانش آموزان متوسطۀ اول در خصوص مفهوم حجم

برخی معلمان مفهوم حجم را به طور خاص تصور کرده و از آن استفاده می‌کنند ولی دانش‌آموزان بسته به تجربه‌ شخصی و ماهیت فعالیتی که انجام می‌دهند، معانی خاص خود را به مفهوم حجم نسبت می‌دهند. این پژوهش به صورت پدیدارشناسی و با هدف شناسایی مدل های ذهنی دانش‌آموزان در خصوص مفهوم حجم انجام شده است. در این پژوهش 57 دانش آموز از پایه های هفتم، هشتم و نهم (23 نفر هفتم، 12نفر هشتم، 22 نفر نهم) سال تحصیلی 99-98 شرکت کرده اند که از این میان 25 دانش آموز برای مصاحبه به صورت هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش علاوه بر مصاحبه‌ نیمه ساخت یافته، از پرسشنامه‌ محقق‌ساخته نیز استفاده شده است. با مصاحبه و بررسی پاسخ های دانش‌آموزان به سوالات پرسشنامه مشخص شد مدل های ذهنی دانش آموزان در خصوص مفهوم حجم را می توان در شش دسته طبقه بندی کرد. در دسته‌ اول حجم جسم را همان وزن جسم تصور می کردند و در دسته‌ دوم حجم به عنوان ظرفیت جسم )فضای خالی درون جسم) در نظر گرفته می شد. دسته سوم حجم را پربودن (به طور کامل) جسم تصور می کردند و دسته‌ چهارم حجم را فضای اشغال شده توسط جسم تعریف می کردند. دسته‌ پنجم حجم را وابسته به خصوصات هندسی (طول، عرض، ارتفاع و اندازه) در نظر می گرفتند و دسته‌ ششم حجم را وابسته به عوامل دیگری (در بسته بودن جسم، جریان هوا در جسم، مقدار ماده اضافه شده در جسم، دارا بودن چهار گوشه در جسم، دارابودن اتم) تعریف می‌کردند.

Investigating and Discovering the Mental Models of Secondary Students Regarding the Concept of Volume

Some teachers specifically conceive and use the concept of volume, but students attribute their specific meanings to the concept of volume depending on their personal experience and the nature of the activity they are doing. This study aimed to identify students’ mental models regarding the concept of volume In this study, a researchermade questionnaire was used so that 57 high school students from seventh, eighth and ninth grades (23 person seventh, 12 person eighth, 22 person ninth) in the 9899 academic year participated in this study, of which 25 students were purposefully selected for the interview By interviewing and reviewing the answers of students it was determined that the students’ mental models regarding the concept of volume can be classified into six categories. In the first group, the volume is related to the weight of the object, and in the second group, the volume was considered as the capacity of the object (empty space inside the object), and in the third group, the volume was thought to be the fullness of the object. In the fourth category, volume was defined as the space occupied by the object, and in the fifth category, volume was considered dependent on geometric properties (length, width, height and size), and in the sixth category, volume was dependent on other factors (in Closure of the object. Air flow in the object. The amount of substance added to the object. Having four corners in the object. Having atoms.