بررسی مهارت‌های مقابله با فشارهای روانی و مشکلات براساس نظریه روان‌شناختی فولکمن و لازاروس در مثنوی معنوی با تکیه بر حکایت «شیر و نخجیران»

هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که شیوه مقابله با فشارهای روانی و مشکلات در ادب تعلیمی فارسی با تکیه بر حکایت «شیر و نخجیران» در مثنوی تا چه حد با شیوه های مقابله فولکمن و لازاروس قابل انطباق است؟ روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. داده‌ها با مطالعه منابع کتابخانه‌ای و همچنین، داده‌های مبتنی شیوه تودورف در سلسله‌بندی داستان و پرسشنامه سبک های مقابله ای  (wcq)لازاروس و فولکمن برای دریافت راهبرد مقابله استفاده شد. نتایج تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامه و مطالعات کتابخانه‌ای نشان داد راهکار مولوی برای مقابله با فشارهای روانی مطابق با سبک مقابله ای مساله مدار لازاروس و فولکمن است که با حل مدبرانه مساله و مسئولیت پذیری و جست‌وجوی حمایت اجتماعی، فشار روانی موجود در حکایت از بین می رود و مساله واهمه از مرگ به شکل مدبرانه حل می شود. همچنین، نتایج نشان داد در این داستان از شیوه مساله مدار مثبت و از سبک مقابله ای هیجان مدار به شکل کم رنگ بهره گرفته شده است.

The Coping Style With Stress and Problems Based On Folkman And Lazarus Theory in Persian Didatic Litrature, based on the Story of “the Lion and the Prey” in Masnavi

The purpose of this study is to answer the question, to what extent the coping methods concerning psychological tensions in Persian didactic literature are adaptable to problemfocused and emotionfocused stress management skills of Lazarus and Folkman, based on the story of “The Lion and the Prey” in Masnavi. The research method employed in this study is analyticaldescriptive, similarly applying Todorf’s method in the hierarchy of the story and Lazarus and Folkman’s coping skills questionnaire to determine the coping strategies. The results confirm that the coping skills stated in this story are consistent with Lazarus and Folkman’s problemfocused method, and the psychological tensions in the story are eliminated by deliberately resolving the problem, taking responsibility, and seeking social support. Furthermore, the emotionfocused coping methods are likewise, yet moderately used.