شناسایی و بررسی ویژگی‌های مطلوب عناصر برنامۀ درسی برای نیل به پرورش مهارت‌های حل مساله در درس مطالعات اجتماعی برای دورۀ ابتدایی تحصیلی

این پژوهش با هدف شناسایی و بررسی ویژگی‌های مطلوب عناصر برنامۀ درسی برای نیل به پرورش مهارت‌های حل مساله در درس مطالعات اجتماعی برای دورۀ ابتدایی تحصیلی انجام گرفته است. روش پژوهش زمینه‌ای و از نوع تحقیقات کاربردی بوده است. بستر تحقق شاملِ کتاب‌ها، مقاله‌ها و نوشته‌‌های مرتبط با موضوع پژوهش بود که جهت نمونه‌گیری به‌ علت کثرت منابع در این حوزه، از مکتوبات چاپی و الکترونیکی که برای محقق قابل دسترسی بود، استفاده شد. در این پژوهش، جهت‌ گردآوریِ اطلاعات از فیش‌برداری استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها در این پژوهش به شیوۀ تحلیل مضمون بود و یافته‌ها در قالب شبکۀ مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر، دسته‌بندی و سازماندهی شدند. یافته‌های پژوهش بیانگر این بود که برنامۀ درسی موردِنظر شامل یک مضمون فراگیر، 9 مضمون سازمان‌دهنده و 46 مضمون پایه بود: 1. هدف‌ها: رشد عقلانی، پرورش مهارت‌های فرآیندی و توانمندی‌های عاطفی، تقویت مهارت‌های اساسی یادگیری، تربیت اخلاقی و شهروند مطلوب، پرورش توانایی یادگیری خودراهبری؛ 2. محتوا: فعالیت‌‌محور، منطقی و صریح بودن؛ 3. مواد و منابع آموزشی: ارتباط با موضوع یادگیری، پوشش دادن موضوع یادگیری، تناسب با هدف‌های برنامۀ درسی، تناسب با ویژگی‌ها، نیازها و علایق دانشآموزان؛ 4. راهبردهای یاددهی یادگیری: تعاملی، کاربردی، اکتشافی و کاوشگرانه بودن؛ 5. فعالیت‌های یادگیری‌: ارتباط با هدف‌های برنامۀ درسی، پرورش مهارت‌های سطوح بالا، ترغیب یادگیرنده به فعالیت‌ گروهی؛ 6. محیط یادگیری: رعایت ویژگی‌های فضایی کالبدی و روانی عاطفی؛ 7. نفش یادگیرنده: فعال، اجتماعی و خلاق بودن؛ 8. نقش معلم: راهنما، مشاور و تسهیلگر یادگیری 9. ارزشیابی: منطقی و مبتنی بودن بر شواهد.

Identification and Study of the Optimal Characteristics of Curriculum Elements to Achieve ProblemSolving Skills in Social Studies Course in Primary School

The aim of this research was to identification and study of the optimal characteristics of curriculum elements to achieve problemsolving skills in social studies course in primary school. It was a descriptive and applied research. The population included books, articles and papers related to the research subject. Because of the large number of resources, print and electronic documents accessible to researchers, was used. In this study, taking notes was used to collect data. The data were analysed through the theme analysis. The findings are categorized and organized in the framework of the global theme, organizing theme and basic themes. Findings indicated that the curriculum included a global theme, 9 organizing themes and 46 basic themes: 1. Aims: intellectual development, training of process skills and emotional abilities, reinforcement of the basic learning skills, moral and good citizenship training, training of the ability to selfdirected learning; 2. Content: being activitybased, being rational, being clear; 3. Materials and educational resources: the relationship with topic of learning, covering the learning subject, fit with the goals of the curriculum, fit with the characteristics, needs and interests of students; 4. Teachinglearning methods: being interactive, being practical, being exploratory and investigative; 5. Learning activities: Relation to the objectives of the curriculum, training of highlevel skills, encourage the learner to do group work; 6. Learning environment: observe the physicalspace and emotional characteristics; 7. The role of the learner: being active, social and creative; 8. The role of teacher: guide, consultant and facilitator of learning; 9. Evaluation: being rational and evidencebased.