تحلیل جایگاه آموزش‌و‌پرورش چندفرهنگی در محتوای برنامۀ درسی علوم اجتماعی و فارسی دورۀ ابتدایی به‌روشِ آنتروپی‌شانون

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوای دروس فارسی و علوم اجتماعی دورۀ ابتدایی براساس مولفه‌های آموزش چندفرهنگی است. کلیۀ کتاب‌های درسی علوم اجتماعی و فارسی (بخوانیم) دورۀ ابتدایی به‌عنوان جامعۀ آماری این تحقیق به کار رفته است. محتوای پژوهش حاضرْ با روش آنتروپی‌شانون تحلیل شده و واحدهای تحلیلْ متن (پاراگراف)، تصویرها و فعالیت‌ها (جمله) بوده است. چارچوب نظریِ این بررسی شامل مقوله‌ها و مولفه‌های مرتبط با آموزش چندفرهنگیِ پرتکرار در پژوهش‌ها و نظریه‌های مرتبط با این رویکرد و همچنین اسناد بالادستی بوده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که از مجموع 3265 واحد ضبط شمارش‌شده در کتاب‌های درسی مذبور، در دورۀ ابتدایی، فراوانیِ مفاهیم و مولفه‌های آموزش چندفرهنگی تنها 436 مورد (کمتر از 7 درصد) است که مولفه‌هایی همچون انعکاسِ تنوع قومی، مذهبی و محیطی و تنوع استفاده از روش‌های تدریس، ارزشیابی، مواد و محیط یادگیری است و بیشترین میزان بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت را در همۀ واحد ضبط شمارش‌شدۀ کتاب‌های تعلیمات اجتماعی و بخوانیم دورۀ ابتدایی دارد. کمترین میزان بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت به بُعد آموزش ضدتبعیض و ضدتعصب نژادی مربوط است. با عنایت به این مهم و براساس یافته‌های پژوهش حاضر، بازنگری در برنامه‌های درسیِ یادشده، برای توجه بیشتر به مولفه‌ها و شاخص‌های کمتر موردتوجه، ضرورتی محتوم است. نهاد آموزش‌وپرورش با اتکا به این نوع قالب‌ها (برنامۀ درسی چندفرهنگی) می‌تواند نقش برجسته‌ای در تقویت و ترویج هویت هر کشوری ایفا کند و حیات فرهنگی آن را تضمین کند.

Analysis of the status of Multicultural Education in the Content of Social Sciences and Persian Curriculum in Elementary School by Shannon Entropy Method

The main purpose of the present research is to analyse the content of Persian language and social science courses in elementary school based on the components of multicultural education. All primary school textbooks in social sciences and Persian Language (Let's Read) has been used as the statistical community of this research. The content of the present study was analyzed by Shannon entropy method and the analysis units included text (paragraphs), images and activities (sentences). The theoretical framework of this survey includes the categories and components associated with multicultural education in research and theories related to this approach as well as upstream documents. The results of the research indicate that out of a total of 3265 recording units counted in the elementray textbooks, there are only 436 abundant (less than 7%) of the concepts and components of multicultural education. Components of the reflection of ethnic, religious, and environmental diversity and the variety of teaching, assessment, materials and learning environments have the highest amount of data and and coefficient of importance counts of Social Education books and Let's read the elementary period. And minimum amount of time data and coefficient of importance related to components of antidiscrimination training. According to the findings of current research, reviewing the curriculum is a necessity to pay more attention to the components and indicators that are less noticeable. The institution of education, relying on these types of templates (multicultural curriculum), can play a major role in strengthening and promoting the identity of each country and guaranteeing its cultural life.