بررسی تاثیرات زیست‌محیطی سدهای مخزنی بر نواحی روستایی پیرامونی (مطالعه موردی: سد کارون سه در شهرستان ایذه)

هدف: سد کارون سه در شهرستان ایذه به ‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین سدهای مخزنی کشور از جمله سدهایی است که بر نواحی پیرامون خود، به‌ویژه روستاها با توجّه به خصوصیات جغرافیایی منطقه تاثیراتی داشته که با توجّه به وضعیت کنونی روستاها، شناخت و تبیین این تاثیرات ضروری است. در این تحقیق، هدف بررسی تاثیرات زیست‌محیطی سد کارون سه بر نواحی روستایی پیرامون و ارائه راه‌کار مناسب است. روش: روش تحقیق بر مبنای ماهیت، توصیفی تحلیلی است. از میان روستاهای پیرامون سد کارون سه با توجّه به خصوصیات جغرافیایی خاص، 38 روستا انتخاب شد. جامعۀ آماری تحقیق 2531 خانوار بوده که نمونۀ مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 350 خانوار محاسبه شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که سد کارون سه در روند نامساعدتر وضعیت متغیّرهای زیست‌محیطی روستاهای پیرامون بالادست و پایین‌دست موثّر بوده است. مقدار سطح معناداری متغیّرهای بررسی‌شده که برابر با (sig=000/0) است، این موضوع را تایید می‌کند. هم‌چنین، آزمون t نمونۀ مستقل بر بهتربودن متغیّرهای زیست‌محیطی روستاهای بالادست نسبت به پایین‌دست با سطح معناداری(sig=0/000) دلالت دارد. جهت توسعۀ روستاها نیز متغیّر گردش‌گری با میانگین 35/4 در اولویت اول و کشاورزی (زراعت) با میانگین 22/4 در اولویت دوم تعیین شد.محدودیت‌ها: محدودیت اصلی پژوهش مشکلات موجود در دسترسی به روستاها با توجّه به کوهستانی‌بودن منطقه است.راه‌کارهای عملی: استفاده از نتایج به‌دست‌آمده می‌تواند به برنامه‌ریزی در این زمینه جهت کاهش مشکلات در زمینۀ نواحی روستایی مفید باشد.اصالت و ارزش: با توجّه به موقعیت جغرافیایی منطقه و هم‌چنین، سد مورد بررسی این تحقیق از ارزش خاصی برای توسعۀ روستاها برخوردار است.