مکان‌یابی عناصر خدماتی مورد نیاز جاذبه‌های گردشگری براساس توان‌های محیطی (مطالعه موردی: محدودۀ سد‌ حسنلوی شهرستان ‌نقده)

هدف: سد حسنلو نوع غالب گردشگری شهرستان نقده در آذربایجان‌غربی است که دارای قابلیت‌های تفرّجی، ورزشی و طبیعت‌گردی است؛ امّا به دلیل عدم وجود زیرساخت‌ها و نبود خدمات‌رسانی مناسب، این پتانسیل‌ها مغفول مانده ‌است و با سرمایه‌گذاری و مکان‌گزینی صحیح در این مکان، می‌توان به برنامه‌ریزی مناسب اوقات فراغت اقشار مختلف پرداخت و استفادۀ اصولی از جاذبه‌های موجود را فراهم ساخت. هدف اصلی پژوهش، جذب گردش‌گر و تبدیل سد حسنلو به مقصد گردشگری از طریق یافتن بهترین مکان جهت استقرار خدمات گردشگری مورد نیاز در آینده در کنار توجّه به امکانات وضع موجود است. روش: مقالۀ حاضر با استفاده از روش‌شناسی توصیفی‌تحلیلی و با ماهیت کاربردی، درصدد یافتن مناسب‌ترین مکان برای استقرار خدمات گردشگری با درنظرگرفتن خدمات مورد نیاز (علاوه بر امکانات وضع موجود) است. به این منظور ابتدا شاخص‌های مربوطه با فرآیند تحلیل شبکه‌ای ارزش‌گذاری شده‌ است. روش امتیاز‌دهی به این صورت است که علاوه بر درنظر‌گرفتن امکانات موجود، به ارزش‌گذاری مکان‌هایی که برای استقرار خدمات مختلف گردشگری در محدودۀ مورد ‌مطالعه مناسب هستند نیز پرداخته و نقشه‌های هرکدام در سیستم اطّلاعات جغرافیایی تولید و به لایۀ اطّلاعاتی تبدیل شده‌ است. سپس، تلفیق لایه‌های اطّلاعاتی، براساس وزنی که گرفته‌اند، زمین‌های منطقه را اولویت‌بندی کرده و بهترین مکان جهت استقرار خدمات گردشگری در پنچ گروه بسیار‌ خوب، خوب، متوسّط، ضعیف و خیلی ‌ضعیف به دست آمده‌ است. یافته‌ها: با مکان‌یابی از طریق سیستم اطّلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل شبکه‌ای، بهترین مکان جهت استقرار خدمات گردشگری پیشنهاد ‌شده‌است. محدودیت‌ها/ راه‌بردها: محدودیت اصلی پژوهش، نبود اطّلاعات کافی در طرح‌های فرادست در ارتباط با محدودۀ سد‌ حسنلو بود و به همین‌خاطر برداشت‌های میدانی متعددی صورت گرفت. اصالت و ارزش: در اکثر پژوهش‌ها در ارتباط با یافتن بهترین مکان، معمولاً به امکانات وضع موجود بسنده کرده و اقدام به مکان‌یابی می‌کنند. نکتۀ مهم مقاله در توجّه به خدمات مورد نیاز گردشگری در آینده، در کنار امکانات وضع موجود است.