بررسی رابطۀ شاخص های سرمایۀ ‌اجتماعی و پایداری توسعۀ نواحی مرزی (مطالعۀ موردی: دهستان حومۀ غربی شهرستان سوسنگرد)

هدف: این پژوهش به بررسی رابطۀ سرمایه‌های اجتماعی و پایداری توسعۀ نواحی مرزی در دهستان حومۀ غربی واقع در شهرستان سوسنگرد در استان خوزستان می‌پردازد. روش: نوع پژوهش به کاررفته، کاربردی و روش بررسی آن، توصیفی تحلیلی است. بر این اساس، ضمن بررسی ادبیات نظری مربوط به شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی و پایداری توسعۀ روستایی، چهارچوب مفهومی متشکّل از 3 مولفه برای سرمایۀ اجتماعی (هم‌بستگی اجتماعی، میزان مشارکت، اعتماد اجتماعی) به عنوان متغیّر مستقل و 3 مولّفۀ توسعۀ پایدار (اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی) که متغیّرهای وابستۀ پژوهش را شکل می‌دهند، برای انجام این تحلیل انتخاب شده است. جامعۀ آماری را 19روستا از دهستان حومۀ غربی (معادل 1324 خانوار در قالب 5717 نفر جمعیت) تشکیل می‌دهد و نمونۀ آماری با استفاده از روش کوکران 306 نفر در قالب نمونه‌گیری ساده تعیین‌شده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها متناسب با سوالات تحقیق، از نرم‌افزار spss و از روش‌های آماری ttest و هم‌بستگی پیرسون استفاده شده است. یافته‌ها: برجسته ترین نتایج تحقیق نشان داده است، بین سرمایۀ اجتماعی و پایداری روستایی در محدودۀ مورد مطالعه، رابطۀ مستقیم و شدید وجود دارد و با بالارفتن سطح سرمایۀ اجتماعی، سطح پایداری روستایی نیز بهبود خواهد یافت. با توجه به یافته‌های تحقیق می‌توان گفت که توجه به شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی، می‌تواند زمینه‌ساز ‌ایجاد یک محیط روستایی قابل زیست، پویا، سالم از نظر محیطی و اجتماعی را فراهم آورد. محدودیت‌ها/ راهبردها: سرمایۀ اجتماعی از روش‌های متعدّدی تبعیت می‌کند که فقدان داده های آماری مناسب، توان محقّق را در بهره‌گیری از روش‌های سنجش رابطۀ سرمایه‌های اجتماعی و پایداری توسعه، محدود می کند. راهکارهای عملی: مهم‌ترین راهکار مدیریتی در راستای حرکت روستاها در امر پایداری، توجه به امر سرمایۀ اجتماعی که موجب هم‌بستگی، اعتماد و مشارکت در بین روستاییان شود و به آن‌ها در مدیریت بهتر محیط روستایی و پایداری آن، کمک کند. اصالت و ارزش: این مقاله می تواند گام دیگری در جهت توسعۀ ادبیات سرمایۀ اجتماعی و هم‌چنین توسعۀ پایدار در علوم جغرافیایی و برنامه ریزی در امر روستاها باشد.