تحلیلی بر وضعیت نابرابری شاخص‌های مسکن در‌ مناطق روستایی استان آذربایجان غربی

هدف: این پژوهش که از نوع توصیفی- تحلیلی، علّی است با هدف تحلیل نابرابری‌ و سطوح برخورداری شهرستان‌های استان آذربایجان غربی بر اساس شاخص‌های مسکن روستایی صورت گرفته است.روش: اطلاعات مربوط به 38 شاخص مورداستفاده، بر اساس داده‌های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390، در چهار گروه زیربنایی و رفاهی، استحکام سازه، امکانات و تسهیلات و بهداشتی دسته‌بندی شده و با استفاده از مدل‌ تاپسیس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نهایتاً مناطق روستایی شهرستان‌های استان آذربایجان غربی بر اساس روش تحلیل خوشه‌ای سطح‌بندی و وضعیت برخورداری آن‌ها با نرم‌افزار arcgis بر روی نقشه نمایش داده شده است.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین نابرابری بین شهرستان‌ها مربوط به شاخص‌های بهداشت مسکن و کم‌ترین نابرابری مربوط به شاخص‌های استحکام سازه است. نتیجه ترکیبی شاخص‌ها نیز نشان داد که بیش از نیمی از شهرستان‌های استان آذربایجان غربی در زمینه بهره‌مندی از شاخص‌های مسکن روستایی در وضعیت مناسبی قرار دارند و مابقی شهرستان‌ها در وضعیت متوسط و متوسط به پایین واقع شده‌اند. مقایسه نتایج به دست آمده به تفکیک شاخص‌ها و نتایج ترکیبی شاخص‌های مسکن روستایی نشان می‌دهد که نابرابری بین شهرستان‌ها در برخورداری از هر یک از شاخص‌های مسکن روستایی بیشتر است در حالی که این نابرابری در شاخص‌های ترکیبی مسکن روستایی کم‌تر دیده می‌شود.محدودیت‌ها: دسترسی به اطلاعات دقیق با جزییات بیشتر و نیز معایب مربوط به یک مدل خاص برای سنجش وضعیت شاخص‌های مسکن روستایی، می‌تواند یکی از محدودیت‌های مطالعه حاضر به حساب آید. راهکارهای عملی: جهت برقراری تعادل منطقه‌ای و حرکت به سمت توسعه پایدار در منطقه موردمطالعه، لازم است که سیاست‌های توسعه مسکن نگاه ویژه‌ای به مناطق روستایی کم‌جمعیت و سکونتگاه‌های منزوی و حاشیه‌ای داشته‌ باشد؛ در غیر این صورت شاهد نابرابری‌های بیشتر و متعاقباً تخلیه هر چه بیشتر روستاها خواهیم بود.اصالت و ارزش: شناخت نابرابری ها و عدم تعادل ها در چارچوب محدوده های جغرافیایی از مهم ترین ابزارهای برنامه‌ریزی به شمار می‌رود. تحلیل و تعیین سطوح برخورداری مناطق از لحاظ امکانات و خدمات نسبت به یکدیگر، موجب شناخت نقاط ضعف و قوت، توان ها و کمبود های آن‌ها در فضاهای جغرافیایی می گردد.