تعیین الگوی فضایی بهینه استقرار مراکز خدمات روستایی با رویکرد تناسب اراضی به روش AHP (مطالعه موردی: بخش دهدز، شهرستان ایذه)

توزیع نامناسب و نبود توجه به ظرفیت های محیطی از جمله معضلات الگوی فضایی استقرار مراکز خدمات روستایی است. استقرار بهینه مراکز خدمات روستایی، موجب دسترسی آسان روستاییان به این خدمات و صرفه اقتصادی می‌شود و نیز پایداری فرایند توسعه روستایی را تضمین می‌کند. هدف از نگارش مقاله حاضر، تحلیل تناسب اراضی با هدف تعیین الگوی بهینه استقرار مراکز خدمات روستایی در بخش دهدز شهرستان ایذه، به روش تحلیل سلسله‌مراتبی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی است. روش تحقیق در این مقاله از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت، از نوع توصیفی- تحلیلی است. برای انجام این پژوهش از داده‌های توصیفی و لایه‌های رقومی، مدل ارتفاعی، شیب، فاصله از راه‌های ارتباطی، تراکم جمعیت، برخورداری از تاسیسات زیربنایی و امکانات بهداشتی- درمانی استفاده شد و با تکنیک مقایسه زوجی و هم‌پوشانی لایه‌های رقومی، الگوی تحلیلی تناسب اراضی با هدف استقرار بهینه مراکز خدمات به دست آمد. نتایج تحقیق نشان می دهد که معیارهای تراکم نسبی جمعیت، فاصله تا راه‌های ارتباطی و وجود امکانات زیربنایی و بهداشتی به ترتیب دارای بیشترین تاثیرگذاری بر استقرار مراکز خدمات روستایی هستند و نتایج حاصل از تلفیق نقشه‌ها بر اساس معیارهای یادشده نشان می‌دهد که 22 روستا برای استقرار مراکز خدمات روستایی کاملاً مناسب و 112 روستا برای مکان‌یابی درجات متفاوتی از اهمیت را دارند.