مکان یابی با هدف توسعه مناسب بافت فیزیکی در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان خواف)

توسعه فیزیکی روستاها زمانی می‌تواند موثر واقع شود که به صورت کنترل و هدایت شده صورت گیرد و قبل از مکان گزینی آن ها، گزینه‌های مناسب بررسی و ارزیابی شوند. در پژوهش حاضر با انتخاب ده روستا از شهرستان خواف به عنوان محدوده مطالعاتی، با شناسایی وضع موجود، ابتدا معیارهای محدودکننده و دخیل در توسعه فیزیکی این روستاها شناسایی شده اند و سپس، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی، به گزینش آن ها با هدف تعیین بهترین مکان مناسب برای توسعه فیزیکی نقاط روستایی موردمطالعه پرداخته شده است. به این ترتیب، معیارهای دخیل در گسترش کالبدی این نقاط روستایی، هرکدام به صورت لایه‌هایی از نقشه درآمد و با استفاده از روش مقایسه دو به دو (ahp)، وزن مربوط به هریک تعیین شد. مراحل یادشده با استفاده از نرم افزار expert choice اصلاح شده، انجام شد. نتایج به دست آمده، نشان داد معیارهای شیب زمین، فاصله از مسیل و فاصله از گسل به ترتیب با وزن‌های 315/0، 179/0 و 108/0 بیشترین تاثیر را در مکان یابی سمت توسعه روستاها داشته‌اند. سپس، با استفاده از وزن هر لایه در محیط gis و با مدل هم پوشانی وزنی، این لایه‌ها با هم ترکیب شده اند و درنتیجه، خروجی حاصل نمایانگر سرجمع معیارهای موردنظر با هدف انتخاب مکان بهینه برای توسعه آتی روستاها بود. نتایج حاصل از پژوهش حاضر گویای این هستند که از بین روستاهای نمونه، فقط 4 روستای مهرآباد، برآباد، سده وسیجاوند سمت توسعه پیشنهادی طرح هادی منطبق با پهنه کاملاً مناسب و مناسب برای توسعه آتی روستاها هستند.