assessing the stability of farming system in rural production cooperatives in isfahan province and the effective strategies to achieve it

Rural production cooperatives (rpcs) play an important role in sustainable development in rural areas by considering three principles: domination, possession, and agency in the agriculture sector. the purposes of this study are to measure the stability of rpcs and presenting effective strategies to achieve it from the managers’ view point. design/methodology/approach- the present study is a mixed-research method using analytic-descriptive method, including two different questionnaires. one questionnaire aiming at prioritizing and measuring the stability of the rpcs was prepared and presented to the members of rpcs. stability was measured with 24 indices in three economic, social, and environmental dimensions using shannon entropy technique, according which the cooperatives were prioritized. the other questionnaire was prepared to present the best approach to achieve sustainable development from the view point of the managing directors and the board of directors. the best strategy was adopted using swot and anp analysis. findings- regarding the sustainable development, the findings of the study indicated that among rural production cooperatives in isfahan, 12 cooperatives were unstable, 8 cooperatives were semi-stable, and 8 cooperatives were stable; this type of farming system is semi-stable. developmental strategy (so) was adopted as the best strategy to achieve sustainability, and the focus was on endogenous development through reinforcing internal strengths to obtain external opportunities. it includes promoting self-reliance through increasing members’ participation in cooperative, empowering the staff and members (i.e. the experienced managing director and the staff with required specialty and expert holding promotional classes), using multilevel, multi-sectorial, multi-cluster, collaborative, and holistic approaches to manage the rpcs, and promoting systems based on collaborative team work. practical implications- in rural sustainable development planning, sustainable farming systems must be considered as the focal core of any development plan. since a big part of farming system in rural areas is devoted to smallholdings, promoting cooperation culture by the rural development planners can prepare the ground for empowering the villagers to obtain sustainable development . originally/value: for the first time in iran, the current research attempted to present functional strategies for rpcs development using a mixed-method design.

سنجش پایداری نظام بهره‌برداری تعاونی‌های تولید روستایی و ارائه راهبردهای موثر بر دستیابی به آن در استان اصفهان

چکیده مبسوط1. مقدمهاز آن جا که پایداری در کشاورزی خود تابعی از عوامل اکولوژیکی و اقتصادی و اجتماعی داخلی و خارجی است، از این رو تغییرات آن در ساختارهای کشاورزی نیز تاثیرگذار خواهد بود. روند رو به رشد تقطیع اراضی به قطعات کوچک در نتیجه قانون ارث، کاهش بهره وری اراضی، آب، نیروی انسانی و سرمایه در بخش کشاورزی که از پیامد های منفی اصلاحات اراضی دهه­ی 1340 بوده، راهبرد ایجاد تعاونی­های تولید روستایی در دستور کار دولت بود. رسالت اصلی تعاونی­های تولید روستایی جلوگیری از مهاجرت بی­رویه روستائیان به شهرها و برقراری توازن بین توسعه مناطق روستایی و شهری و استفاده بهینه از منابع آب و خاک تعریف شده است. در حال حاضر در استان اصفهان در حال حاضر، 55 تعاونی تولید روستایی در13 شهرستان این استان فعالیت می کنند که بطور عمده در دو دهه اخیر تاسیس شده اند. از مجموع تعاونی های تولید کشور 13 درصد کشاورزان عضو تعاونی ها هستند و 8 درصد اراضی در کشور و 28 درصد در استان اصفهان  تحت پوشش تعاونی های تولید کشور در این استان قرار دارند. لذا هدف اصلی این تحقیق سنجش پایداری نظام بهره­برداری تعاونی تولید روستایی و تحلیل استراتژیک عوامل موثر بر دستیابی تعاونی به توسعه پایدار در استان اصفهان است.2. مبانی نظری تحقیقیک جامعه در صورتی پایدار است که در آن هم شرایط انسانی و هم وضعیت اکوسیستم رضایت بخش یا در حال بهبود باشد. بر اساس این تعریف یک نظام بهره­برداری  هنگامی پایدار است که کشاورزان و اعضای آن نظام به شکلی از محیط زیست استفاده کنند که ضمن استفاده از ظرفیت مناسب تولید، آسیب کمتری به محیط زیست وارد نماید. از مهم­ترین اجزاء هر نظام بهره­برداری، شیوه و روش تولید محصول می­باشد که تحت عنوان کشاورزی پایدار قلمداد می­شود. پایداری اقتصادی بر حفظ یا ارتقای شرایط اقتصادی تاکید دارد.. پایداری اجتماعی نظام بهره­برداری بیان­گر استقلال، برابری و بهبود شرایط زندگی کشاورزان هر نظام بهره­برداری می­باشد. دستیابی به این هدف مستلزم سرمایه اجتماعی، گسترش مشارکت، کمک به فقرزدایی، توانمندسازی و بهبود کیفیت زندگی است. مهم­ترین بعد پایداری بر اساس اهداف کمیسیون برانتلند بعد زیست محیطی می­باشد. این بدان علت است که پارادایم توسعه پایدار فی­نفسه در حمایت از محیط زیست شکل گرفت. این مفهوم از نظر به معنای سازگاری یا سلامت اکولوژیک است.پژوهش­گران سعی در معرفی مدل­های اثر بخش به منظور سنجش پایداری نمودند. به طور کلی روش جامع و مانعی در خصوص سنجش پایداری کلیه سیستم­ها وجود ندارد اما تکنیکی که در بین کلیه روش­ها مشترک است به کارگیری شاخص­های پایداری می­باشد.. از این رو یک ارزیابی همه جانبه پایداری، باید ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن را در نظر بگیرد. سنجش پایداری شامل تعیین نگرش­های مهم و یافتن یک استاندارد یگانه برای رفاه است که می­تواند آن­ها را به درون یک مقیاس پایداری ترکیبی هدایت نماید. محققان بسیاری در سنجش پایداری نظام­های بهره­ برداری از مولفه­های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به صورت هم زمان بهره برده‌­اند.3. روش تحقیقپژوهش حاضر از جمله پژوهش­های ترکیبی( کمی و کیفی) به شمار می­رود. بر اساس هدف، جز تحقیقات کاربردی، بر اساس نحوه گردآوری داده ها (طرح تحقیق )، توصیفی ( غیر آزمایشی) و از دسته­ی تحقیقات پیمایشی می­باشد. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش به صورت اسنادی و میدانی جمع­آوری گردید. به منظور بررسی وضعیت پایداری عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی موثر بر پایداری نظام بهره­برداری  شاخص کلی پایداری ساخته می شود. در این تحقیق برای تحلیل اطلاعات گرآوری شده از روش آنتروپی شانون استفاده شد.  از روش ترکیبی، تحلیل محتوای کیفی و فن SWOT راهبردی جهت تدوین راهبرد موثر بر دستیابی تعاونی­های تولید روستایی  به  پایداری استفاده شد. قلمرو جغرافیایی این تحقیق استان اصفهان بوده و جامعه آماری شامل 28 شرکت تعاونی تولید روستایی فعال می­باشد.4. یافته­‌های تحقیق نتایج بدست آمده نشان می­دهد. همنین در این مطالعه مشخص گردید عوامل موثر بر پایداری شرکت­های تعاونی، تحت تاثیر عوامل درونی و بیرونی (نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت­ها و تهدیدها) مختلفی قرار دارد. نتایج  نشان داد که5 طبقه به عنوان نقاط قوت،5 طبقه به عنوان نقاط ضعف، 4 طبقه به عنوان فرصت و 4 طبقه به عنوان تهدید مشخص گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از رتبه­بندی نقاط قوت، مشارکت اجتماعی و همفکری اعضای تعاونی به عنوان اولویت اول شناخته شد.  در کنار جنبه­های مثبت درون سازمانی که باعث پایداری می­شوند، برخی جنبه­های درونی منفی هم وجود دارد. عدم آگاهی و شناخت اعضا از شرکت است علاوه بر عوامل درونی مثبت و منفی یک دسته عوامل بیرونی مثبت و منفی نیز وجود دارد که در این پژوهش این دسته عوامل شناسایی و رتبه­بندی شده­اند. اعطای کمک بلاعوض دولت به عنوان مهم­ترین فرصت­ بیرونی شناخته شدند. همچنین  کاهش کمک دولت به شرکت در سنوات اخیر به عنوان مهم­ترین تهدیدهای بیرونی شناخته شدند.5. بحث و نتیجه‌­گیریدر نظام بهره‌برداری تعاونی تولید، 12 شرکت در وضعیت ناپایدار، 8 تعاونی در وضعیت نیمه پایدار و 8 شرکت‌ باقیمانده در وضعیت پایدار قرار دارند. این تعاونی­ها، از بعد اقتصادی در وضعیت ناپایدار،  اجتماعی در وضعیت نیمه پایدار و زیست محیطی در وضعیت ناپایدار قرار دارد با توجه به نتایج این تحقیق، راهبردهای چهارگانه راهبرد  توسعه­ای، راهبرد  رقابتی،راهبرد  بازنگری و راهبرد تدافعی جهت ارتقای سطح پایداری شرکت­ها  شناسایی شده است. لذا افزایش مشارکت اجتماعی اعضا از طریق توانمندسازی سرمایه­های انسانی می­تواند بسترساز مشارکت اقتصادی اعضا جهت تامین نقدینگی شرکت به منظور کاهش وابستگی به دولت گردد.