تحلیل سطح توسعه محیط زیست مناطق روستایی سیستان با تاکید بر شاخص‌های قرآنی

چکیده مبسوط مقدمه امروزه بحث حفاظت از محیط زیست، یکی از مباحث مهم جهانی محسوب می‌شود به گونه ای که در برخی موارد، درست نگهداری نکردن یا رعایت نکردن استانداردهای حفاظت از محیط زیست در یک کشور می‌تواند سلامت کل جهان را مورد تهدید قرار دهد؛ تهاجمی که توسط برخی کشورها و انسان‌ها نسبت به محیط زیست صورت می‌گیرد، نگران کننده است. آموزه های دینی به طور عام و دین اسلام به طور خاص به طبیعت به گونه ای نگریسته که نه تنها تخریب محیط زیست را تجویز نکرده، بلکه با تربیت انسان درصد رشد و بهتر شدن آن برآمده است. تاکید آموزه های دینی بر عمران و آبادانی زمین، کراهت آلوده ساختن عناصر محیط زیست مانند آب، خاک و هوا، و حتی کراهت آلوده ساختن محیط زندگی طبیعی حیوانات و جنبندگان، و نیز لزوم نگهداری از حیوانات مفید و تامین نیازهایشان، و ممنوع بودن آتش زدن و قطع کردن درختان و تخریب طبیعت حتی در زمان جنگ با دشمن. دلالت بر اهمیت و جایگاه حفظ منابع طبیعی و محیط زیست در اسلام دارد. بدین ترتیب تاکنون مطالعه ای در رابطه با محیط زیست روستا با توجه به شاخص های قرآنی صورت نگرفته است؛ لذا هدف از پژوهش حاضر تحلیل سطح توسعه محیط زیست روستایی با تاکید بر شاخص های قرآنی در منطقه سیستان میباشد.2. روش شناسیاین تحقیق مبتنی بر اطلاعات حاصل از مشاهدات میدانی و مصاحبه با بخشی از جامعه آماری و دریافت اطلاعات از نهادها و سازمان های منطقه مورد مطالعه و تکمیل پرسش نامه از جامعه نمونه تحقیق، با روش توصیفی و تحلیلی مورد بحث قرار گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه خانوارهای روستایی منطقه سیستان، که بر اساس آمار سال 1390 برابر با 51663 خانوار می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران در سطح برابر با 381 خانوار تعیین شده است. ضریب آلفای کرونباخ در این رابطه 0/849 برآورد گردیده، که اعتبار بالای پرسش نامه را نمایان میسازد. در نهایت داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار spss تحلیل و از آزمون آماری کروسکال والیس استفاده شده است.3. یافته‌های تحقیقدر بررسی شاخص‌های محیط زیست، شاخص بهره برداری بهینه از آب، با میانگین 4/29 رتبه اول و بهره برداری بهینه از منابع طبیعی و جلوگیری از فساد در عرصه زیست محیطی با میانگین 4/22 رتبه های دوم را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین شاخص استفاده بهینه از انرژی باد با میانگین 2/66 و تنوع درختی، با میانگین 2/95 در رتبه های نهم و هشتم قرار دارند. با هدف بررسی تفاوت بین شاخص‌های قرآنی و سطح توسعه محیط زیستی مناطق روستایی آزمون معناداری ناپارامتریک کروسکال والیس استفاده شد. نتایج آزمون کروسکال والیس شاخص‌های قرآن، نشان می‌دهد سطح توسعه محیط زیستی مناطق روستایی در سه سطح توسعه، با سطح معنی داری (sig) کمتر از 0/01 درصد بوده است. بنابراین فرض h0، یعنی فرض عدم تفاوت سطح توسعه محیط زیست بین مناطق روستایی رد شده و فرض مخالف 1h، یعنی وجود تفاوت بین سطح توسعه مناطق روستایی در سه سطح روستاهای جامعه نمونه تایید گردیده است. 4. نتیجه گیری بر اساس آیات، انسان در مقابل همه چیز و از جمله حیوانات و طبیعت اطراف خود مسئولیت دارد. مهم‌ترین وظیفه انسان در قبال طبیعت اصلاح در زمین و اجتناب از فساد در آن است. یکی از وجوه اصلاح زمین عمران و آبادی است. منظور از عمارت زمین تامین اصول زیست محیطی برای حیات انسانی است. احکام اسلام درباره محیط زیست فراوان و متنوع است. بررسی سطح توسعه محیط زیست در روستاها نشان داد که مردم به حفظ محیط زیست خود اهمیت می‌دهند و در واقع شرایط محیطی منطقه در اغلب مواقع به آن‌ها اجازه نمی‌دهد که به محیط خودشان توجه داشته باشند. کاشت درخت از سوی اهالی روستایی به ندرت صورت می‌گیرد و تنوع درختی اصلاً وجود ندارد. با توجه به اینکه اسلام، دین جهانی، جاوید و کامل است. این دین هدیه ای است که از طرف خدای متعال به بشریت ارزانی شده است. سعادت دنیا و آخرت انسان در صورت ایمان به عمل به دستورات اسلام تامین می‌شود.در نهایت پیشنهادات زیر ارائه می گردد: گسترش فناوری‌های پاک. جلوگیری از انجام متخلفانه و سوء استفاده های نا به جا. مجازات مرتکبین به وارد نمودن اثرات نامطلوب بر محیط زیست و سایر انسان‌ها.

Analysis of the Level of Environmental Development in the Rural Areas of Sistan with an Emphasis on Quranic Indices

Purpose: The environment is a divine favor whose protection can have a positive effect on lives of humans and other creatures. A look at the verses of the Quran and the life style of the Prophet’s family (PBUT) make it clear that no school like Islam has attached such a great importance to nature and the environment. Accordingly, using Quranic indices, in this study we have aimed to analyze the level of environmental development in rural areas of Sistan.Design/methodology/approach The population of the study is the people in the rural areas of Sistan. To determine the sample population using Sharpe formula, 40 villages (with 51663 households) out of 796 villages in Sistan region were selected, and 381 heads of households were randomly selected according to Cochran formula. For data analysis, KruskalWallis statistical method in SPSS was used, and then Topsis was employed to weigh and determine the degree of development of the villages.Findings: The evaluation showed that level of environmental development in rural areas is less than .01% percent significant. Out of 9 environmental indices, the index of optimal utilization of water, with a mean of 4.29 ranked first.Practical implications According to the research results, coherent planning for the revival of the genuine Islamic culture and development of religious teachings about the role and significance of nature, the realization of God 's real ownership of all national resources, optimal utilization of natural resources, prevention of corruption in the environment, and appropriate utilization of forests and rangelands, especially national resources, is a strategy that can lead our society to sensible utilization of natural resources.