اثر محلول‌های فعال‌کننده اسپرم بر کارآیی تکثیر مصنوعی ماهیان گطان (Luciobarbus Xanthopterus) و کپور علفخوار (Ctenopharyngodon Idella)

ماهی گطان از ماهیان بومی خوزستان بوده که تاکنون مطالعات زیادی روی تکثیر آن صورت نگرفته است. لذا در این تحقیق، نقش محلول‌های فعال‌کننده نمکی روی کیفیت اسپرم و قابلیت لقاحی آن در مقایسه با ماهی کپور علفخوار مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور از 5 فعال‌کننده نمکی، آب کارگاه و آب مقطر (به‌عنوان شاهد)  در 3  تکرار استفاده گردید. پس از انتقال مولدین به سالن تکثیر و آماده سازی مولدین، اسپرم و تخم مورد نیاز استحصال گردیده و سنجش پارامترهای تحرک اسپرم صورت گرفته و سپس جهت فعال‌سازی اسپرم‌ها از فعال‌کننده های نمکی استفاده و پس از گذشت 12 ساعت از عمل لقاح، وضعیت موفقیت لقاح مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصله، بیشترین میزان تحرک اسپرم و میزان لقاح در ماهی گطان به ترتیب در محلول‌های a2 (tris hcl 20 mm, nacl 50mm)، a3 (cacl2 2.5mm) و a4 (tris hcl 30 mm, kcl 30mm, nacl 50mm) و کمترین آن در آب کارگاه و آب مقطر مشاهده گردید (001/0>p). همچنین بیشترین میزان فعالیت و تحرک اسپرم و میزان لقاح در ماهی کپور علفخوار به ترتیب در محلول‌های a2، a4 و محلول کاربامید مشاهده گردید که با سایر محلول‌های به‌کار رفته اختلاف معنی‌داری در سطح 001/0 داشتند. بر اساس نتایج حاصله می‌توان چنین نتیجه‌گیری نمود که بیشترین میزان تاثیر را در بین فعال‌کننده‌های نمکی به‌کار رفته در این تحقیق محلول فعال‌کننده a2 داشت به‌طوری که باعث افزایش حدودا 7 برابری در میزان تحرک اسپرم و افزایش 20 درصدی در میزان لقاح تخم گردیده است.

Effects of activating solutions on performance of artificial propagation of Luciobarbus xanthopterus and Ctenopharyngodon idella

Gatan has distributed in the main rivers in Khoozestan province and there are few researches on propagation and reproductive system of this species. Therefore, this study has focused on using of activating solutions on sperm activity and fertilization capability in Gatan fish in comparison with Grass Carp. In this research, 5 activating solutions together with workshop water and distilled water were used in triplicate. After transferring of brood stocks to the propagation workshop and after hormontherapy, sperm and ovules were collected. Assessment of sperm activity was done and after mixing of sperm and ovules, activating solutions were used. After 12 hours of fertilization time, fertilization percentage was assessed. Based on results obtained from this study, the highest sperm activity and fertilization rate was seen in Gatan fish when a2 (Tris Hcl 20 mM, NaCl 50mM), a3 (CaCl2 2.5mM) and a4 (Tris Hcl 30 mM, KCl 30mM, NaCl 50mM) solutions were used and lowest sperm activity was seen when workshop water and distilled water were used in this species (P<0.001). Also, the highest sperm activity and fertilization rate was seen in Grass Carp when a2, a4 and 4030 solutions were used (P<0.001). Based on the results, finally it is revealed that the highest sperm activity and fertilization per cent among activating solutions has resulted from a2 activating solution combining from NaCl and TrisHcl in both fishes examined in this study which was led to increase of around seven times in sperm activity and around 20% in fertilization per cent.