مطالعه تاثیر کنه‌کشی عصاره میوه خیار تلخ ‏‏(‏momordica charantia‏) روی کنه ‏تارتن دولکه‌ای ‏tetranychus urticae‏ ‏‏(‏acari: tetranychidae‏)‏

کنه تارتن دولکه‌ای tetranychus urticae (acari:tetranychidae)، از مهم‌ترین آفات محصولات کشاورزی می‌باشد که دارای زادآوری بالا و توانایی ایجاد مقاومت به آفت کش های آلی را دارد. با توجه به افزایش آلودگی محیط زیست در اثر مصرف آفت کش های شیمیایی، کاربرد عصاره های گیاهی به‌دلیل تاثیر حشره کشی و کنه کشی به عنوان روشی جایگزین علیه کنه‌های آفت مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش برای تعیین ترکیبات شیمیایی عصاره میوه خیار تلخ و بررسی سمیت عصاره های هگزانی و اتانولی آن روی بالغین کنه تارتن دولکه‌ای به‌صورت طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار همراه با شاهد به روش‌های سمیت تنفسی و تماسی و اثر دورکنندگی انجام شد. بعد از 24 ساعت مرگ‌ومیر کنه ها بررسی شد. نتایج زیست سنجی ها نشان داد که با افزایش غلظت عصاره های خیار تلخ میزان مرگ‌ومیر کنه تارتن دولکه‌ای و اثر دورکنندگی افزایش یافت. عصاره هگزانی خیار تلخ در غلظت 1000 میکروگرم بر سانتی‌مترمربع بیش‌ترین تلفات (75.56 درصد) را در سمیت تماسی داشت. عصاره اتانولی خیار تلخ در غلظت 1000 میکرولیتر بر لیتر هوا در کنه تارتن دولکه‌ای بیش‌ترین تلفات (79.89 درصد) را در سمیت تنفسی داشت. اثر دورکنندگی پنج ساعت بعد از کاربرد عصاره اتانولی خیار تلخ، با افزایش غلظت از 200 میکرولیتر، به میزان 80 درصد افزایش یافت. در عصاره میوه خیار تلخ 16 ترکیب مختلف شناسایی شد و مونوترپنوئیدهای لینالول اکسید، لیمونن اکسید و 8- هیدروکسی لینالول بیش‌ترین مقدار را داشتند. بنابراین می توان عصاره اتانولی خیار تلخ را در غلظت های بالا به‌دلیل داشتن مونوترپنوئیدها برای محافظت گیاهان به ویژه محصولات زراعی در برابر کنه تارتن دولکه‌ای توصیه کرد.

study on the acaricidal effects of ‎karala (momordica charantia) ‎fruit extract against tetranychus ‎urticae (acari: tetranychidae)‎

two-spotted spider mite, tetranychus urticae (acari:tetranychidae), is one of the most important pests in plants, especially crops that it has high reproduction and ability to develop resistance to chemical pesticides. considering the increasing of environmental pollution due to chemical pesticides, the use of plant extracts has received much attention as an alternative method due to their acaricidal activity. therefore, this experiment was performed to determine the chemical compounds of momordica charantia fruit extract and toxicity of hexane and ethanolic extracts of this plant on adults of two-spotted spider mite in a completely randomized design with the control in four replications for fumigant and contact toxicities and repellent activity. after 24 hours, the mortality of mites was recorded. the results of bioassays showed that the mortality rate of mites and the repellent effect elevated with increasing the concentration of m. charantia extracts. the hexane extract of m. charantia at the concentration of 1000 μg/cm2 had the highest mortality (75.56%) in contact toxicity. ethanolic extract at the concentration of 1000 μl/l air had the highest mortality (79.89%) of mite in fumigant toxicity. the repellent effect increased to 80%, 5 hours after application of ethanolic extract by increasing the concentration from 200 μl. in m. charantia fruit extract, sixteen different compounds were identified in which monoterpenoids, linalool oxide, limonene oxide, and 8-hydroxilinalool, had the highest amount. therefore, the ethanolic extract of m. charantia in high concentrations can be recommended due to its monoterpenoids to protect plants, especially crops, against two-spotted spider mite.