تاثیر جایگزینی لسیتین سویا و زرده ‏تخم‌مرغ در رقیق‌کننده بر فراسنجه‌های ‏کیفی اسپرم قوچ عربی بعد از فرایند ‏انجماد- یخ‌گشایی

آزمایش حاضر با هدف بررسی تاثیر جایگزینی سطوح مختلف لسیتین سویا با زرده تخم‌مرغ در رقیق‌کننده تریس بر فراسنجه‌های کیفی اسپرم قوچ عربی بعد از فرایند انجماد- یخ‌گشایی انجام شد. برای این منظور، آزمایشی با تعداد هشت راس قوچ عربی بالغ و سالم با وزن متوسط5±75 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی در فصل تولیدمثلی صورت گرفت. نمونه‌های منی با استفاده از دستگاه الکترواجاکولاتور جمع‌آوری شد.  نمونه‌های منی با هم مخلوط و پس از رقیق‌سازی به پنج گروه آزمایشی تقسیم شدند. تیمارها شامل سطوح افزایشی لسیتین سویا (0.5، 1، 1.5 و 2 درصد) و زرده تخم‌مرغ (15درصد) در رقیق‌کننده بر پایه تریس و حاوی پنج درصد گلیسرول بود. تعداد پنج پایوت نیم میلی‌لیتری از هر تیمار تهیه شد. پایوت‌ها به‌مدت دو ساعت در دمای پنج درجه سانتی‌گراد به تعادل رسیده و منجمد شدند. پس از دو هفته، یخ‌گشایی پایوت‌ها در دمای 37 درجه انجام گرفت. فراسنجه‌های کیفی اسپرم شامل درصد تحرک، زنده‌مانی، ناهنجاری‌های مورفولوژیکی، سلامت غشا و نیز ph منی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که رقیق‌کننده حاوی 1.5 درصد لسیتین سویا در مقایسه با سایر سطوح از جمله زرده تخم‌مرغ موجب بهبود سطح معنی‌داری در میزان تحرک کل، تحرک پیشرونده، زنده‌مانی، ناهنجاری‌های مورفولوژیکی و یکپارچگی غشای پلاسمایی در اسپرم قوچ عربی شد (0.05>p). با توجه به اینکه بیشترین میزان بهبود در فراسنجه‌های کیفی اسپرم در سطح 1.5 درصد لسیتین سویا مشاهده شد، می‌توان از این سطح در رقیق‌کننده برای نگهداری منی قوچ عربی به حالت انجماد استفاده کرد.

the effect of soybean lecithin in ‎extender replaced and egg yolk ‎on semen quality parameters of ‎arabian ram after freeze-‎thawing process

the aim of present study was to evaluation the effect of different levels of soybean lecithin in tris extender replaced with egg yolk on semen quality parameters of arabic ram after freeze-thawing process. for this purpose, the experiment with numbers of 8 adult and healthy arabic rams with an average weight of 75 ± 5 kg were used in a completely randomized design. semen samples were collected using electro ejaculator. semen samples were mixed and after dilution, were divided in to 5 experimental groups. treatments were increasing levels of soybean lecithin (0.5, 1, 1.5 and 2 percent) and egg yolk (15 percent) in tris base extender and 5 percent of glycerol. the 5 numbers of 0.5 ml straws from each treatment were filled. the straws were equivalence for 2 hours in 5˚c and then freezed. after 2 weeks, straws were thawed at 37˚c. qualitative parameters of spermatozoa including the motility, viability, morphological abnormalities, membrane integrity and the ph of semen were evaluated. the resulted of this experiment showed that extender containing 1.5 percent of soybean lecithin significantly improved total motility and progressive motility, viability, morphological abnormalities and membrane integrity of arabic ram spermatozoa compared to the other levels of lecithin as well as egg yolk (p<0.05). the most improvement have been observed at the 1.5 % soybean lecithin. therefore, this level can be used in tris extender for maintaining of arabic ram spermatozoa in freeze condition.