ساختار کلی و بافت شناختی بخش‌های مختلف چشم مار دریایی منقاردار enhydrina schistosa (daudin, 1803)

مطالعات بافت شناختی بر اندام های حسی مار دریایی منقاردار اندک بوده و ازآنجایی که این جانور دریایی هوازی عموماً شکارگر بوده و خود همواره مورد حمله شکارچیانی فعال از قبیل عقاب دریایی و کوسه قرار دارد بررسی ساختار چشم آن  از هر دو جنبه حائز اهمیت می‌باشد. در مطالعه حاضر برای بررسی دقیق لایه‌های سلولی در کنار مقاطع بافتی از میکروسکوپ الکترونی نگاره نیز استفاده شد. نمونه برداری از سطح آب در خلیج چابهار انجام گرفت. چشم ها به‌ترتیب در محلول بوئن و فرمالین 10 درصد تثبیت شدند. در جلوی قرنیه لایه ای شفاف به نام عینک وجود دارد که ساختاری سه لایه در آن یافت شده است. چشم مار دریایی منقاردار دارای صلبیه و قرنیه ای ضخیم است که جهت مقاومت در مقابل فشار و برخورد آب سازش یافته است. مشیمیه ساختاری سست داشته و لایه شبکیه تنها واجد گیرنده های نوری از نوع مخروطی با تراکم پایین می باشد که نشان از ضعف قدرت بینایی در این خزنده موفق دریایی دارد. شمارش سلول‌های مخروطی در شبکیه جانور نیز مشخص نمود که تراکم این سلول‌ها در ربع‌های شکمی و پشتی شبکیه نسبت به ربع‌های گیجگاهی و بینی بیشتر است. همچنین تراکم در ربع شکمی بیشتر از ربع پشتی است. با در نظر گرفتن رفتار جانور در محیط زندگی احتمال می‌رود ناحیه شکمی (با تراکم بیشتر) برای فرار از شکارچیان هوایی (عقاب دریایی) و ناحیه پشتی (با تراکم کمتر) تا حد بسیار اندکی در تغذیه آن از ماهیان بستر نقش داشته باشد.

General and histological structures of different parts of eye in Beaked Sea Snake, Enhydrina schistosa (Daudin 1803)

Abstract Study of eye structure in Enhydrina schistosa is an important subject and yet not enough as it is an active hunter that lives in shallow waters and some active predators like sea eagles and sharks are feeding at it. In this study Scanning Electron Microscope (SEM) was used for observing cellular layers in details. Specimens were collected from water surface in Chabahar Bay. The eyes were fixed in Bouin’s fluid and 10% formalin. There is a transparent layer (Spectacle) in front of the cornea (with protective role) with a threelayered structure. The sclera and cornea are quite thick with protective role against water pressure and mechanical stresses. The choroid consists of a loose tissue. The retina is composed of only a few cones and rods are absent that is evidence of the low visual capability in this successful marine reptile. Cone cells density in Ventral (V) and Dorsal (D) quadrants is higher than Temporal (T) and Nasal (N) quadrants and also Cone cells density in Ventral quadrant is higher than Dorsal quadrant. It seems Ventral quadrant (with highest cone cells density) might have a role in detecting aerial predators (sea eagles) and Dorsal quadrant (with lower cone cells density than Ventral quadrant) might have been engaged (not so important) in feeding on demersal fishes.