بررسی تغییرات فراوانی درشت بی‌مهرگان کف‌زی در رودخانه زرین گل (استان گلستان)

تغییرات کاربری موجب تغییر مولفه‌های مختلف کیفیت زیستگاه و ساختار جمعیتی موجودات می‌شود. هدف از این مطالعه استفاده از ترکیب جوامع درشت بی مهرگان کف زی برای بررسی اثرات فعالیت‌های انسانی مختلف از جمله کشاورزی، روستایی، مزارع پرورش ماهی، جنگل و منطقه شاهد (بالادست رودخانه) در طول رودخانه زرین گل، استان گلستان است. نمونه‌برداری از درشت بی‌مهرگان کف زی به صورت ماهیانه در دو فصل (زمستان و بهار) 95-1394 و 9 ایستگاه (با توجه به کاربری‌های مختلف موجود در مسیر رودخانه) با نمونه‌بردار سوربر  (سطح 0.09 مترمربع) با سه تکرار صورت گرفت. در مجموع 1929 نمونه از بزرگ بی‌مهرگان کف‌زی شناسایی شدند که به 30 خانواده و 9 راسته تعلق داشتند. بیشترین فراوانی راسته متعلق به ephemeroptera و trichoptera در ایستگاه‌هایی 6، 7، 8 و 9 و راسته diptera در دیگر ایستگاه‌ها در فصل بهار مشاهده شد. بیشترین مقدار شاخص تنوع شانون و غنای گونه‌ای مارگالف در ایستگاه‌هایی 6، 7، 8 و 9 (بالادست) به‌دست آمد. تجزیه وتحلیل خوشه بندی مربوط به ایستگاه‌ها و فصول مختلف سه گروه مجزا را نشان داد. نتایج نشان داد که تغییرات کاربری اراضی در طول رودخانه ناشی از فعالیت‌های انسانی موجب کاهش فراوانی و تنوع کفزیان (کاهش موجودات زنده حساس و افزایش ارگانیزم‌های مقاوم) می شود.