مطالعه اورکین دریایی در شمال خلیج فارس (بندر دیر) با تاکید بر ویژگی‌های پوسته و آرواره

اورکین دریایی به عنوان فرسایشگر زیستی، از عوامل موثر در اکوسیستم آب‌سنگ‌های مرجانی است که مطالعه ریخت‌سنجی ظاهری توتیا و ارتباط آن با آرواره حائز اهمیت است. ازاین‌رو، اورکین دریایی echinometra mathaei، در نواحی بین جزرومدی بندردیر (n̋̋03.57ʹ50˚27، e̋̋49.39ʹ53˚51) درفصل تابستان (تیر تا شهریور 1393) مورد بررسی قرار گرفت. 91 نمونه پس ازبرداشت از ساحل به طورزنده به آزمایشگاه انتقال داده شدند. وزن ترکل با ترازو و ارتفاع و قطر پوسته، طول آرواره باکولیس دیجیتالی سنجیده شد (دقت 0.01). سپس رابطه بین ارتفاع وقطر باوزن برحسب شاخص‌های محاسباتی، وارتباط بین آرواره، و ارتفاع و قطر به دست آمد.  نتایج نشان دادکه نسبت ارتفاع به قطر (شاخص hdr)، مستقل از قطر (شیب نزدیک به صفر) است و در نتیجه رابطه‌ای مستقیم بین ارتفاع و قطر پوسته برقرار است (0.47=a). با وجود آن‌که بلندترین ارتفاع و طول خار مربوط به جنس نر بود، اما به طور کلی جنس ماده مقادیر بیشتری از قطر، ارتفاع وضخامت پوسته رابه خود اختصاص می‌داد (متوسط ارتفاع، قطر و ضخامت پوسته درجنس ماده به ترتیب: mm3.52±24.13، و mm5.71±44.93، و mm0.16±0.83؛ ودرجنس نر به ترتیب: mm6.82±21.22، mm12.27±37.67 و m0.20±0.73 بود). نمونه‌های نابالغ، قطرهای پوسته‌ای کمتر از mm20 و وزن‌هایی کمتراز gr‌6.66 را دارا بودند که معیاری ازرسیدگی جنسی می‌تواند باشد. دوشاخص hwr و dwr، در جنس نر و ماده اختلاف چشم‌گیری با کل نمونه‌ها داشتند، که می‌تواند به جنسیت نابالغ ارتباط داده شود. همچنین طول آرواره نصف ارتفاع (a=0.49, r=0.87) و تقریباً یک‌چهارم قطر (a=0.25, r=0.89) به دست آمد. نتایج به‌خوبی نشان داد که نمونه‌های بزرگتر، آرواره‌های بلندتر دارند که می‌تواند در شناسایی نمونه‌هایی با فرسایش بیشتر مورد توجه قرار گیرد.