اثر هزینه های کل دولت بر نرخ ارتکاب جرم در ایران (مورد مطالعه؛ جرم قتل)

جرم یک پدیدۀ نامطلوب اجتماعی است که امنیت و آسایش مردم را از بین می برد و فضای نامطمئنی را در فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی به وجود می آورد. رشد جرم، رفاه اجتماعی را کاهش می دهد و هزینه هایی را بر دولت و مردم تحمیل می کند. دولت از طریق سیاست گذاری مناسب و انجام هزینه هایی در بخش های انتظامی و امنیتی کشور می تواند میزان ارتکاب جرائم در جامعه را کنترل کند. در این راستا، سالانه هزینه هایی از سوی دولت در بخش‌های مختلف از جمله امور انتظامی و امنیتی کشور برای مبارزه با جرم انجام می شود که لازم است عملکرد آن مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. هدف از ارائه این مقاله، بررسی اثر هزینه های دولت شامل هزینه های جاری و عمرانی بر نرخ ارتکاب جرم (قتل) با استفاده از روش تحلیل رگرسیون است. مدل تحقیق با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی بر مبنای اطلاعات نمونه از جامعۀ اقتصاد ایران طی سال‌های 1350 تا 1391 تخمین زده می شود. نتایج حاصل از برآورد مدل ها نشان می دهند رابطۀ منفی و معنی‌داری بین نرخ جرم و هزینه های عمرانی و جاری دولت در دورۀ تحت بررسی وجود دارد؛ به‌نحوی‌که شوک مثبت هزینه های دولت، نرخ ارتکاب جرم را کاهش می دهد. در سال‌هایی که هزینه های دولت در بخش های انتظامی، امنیتی و زیر بنایی افزایش می یابد، نرخ ارتکاب جرم در سطح پایین تری قرار دارد. از دیگر عوامل موثر بر نرخ جرم، بیکاری و قیمت کالاها هستند که براساس نتایج تحقیق این عوامل، اثر مثبت و معنی داری بر ارتکاب جرم دارند. با توجه به اثر منفی هزینه‎های دولت بر نرخ جرم در ایران، به نظر می رسد تقویت بودجۀ جاری و عمرانی نهادهای انتظامی و امنیتی کشور، اثر بازدارندگی قوی در کاهش نرخ جرم دارد که لازم است در برنامه های توسعۀ کشور مورد توجه نظام سیاست گذاری قرار گیرد.