نقد دام‌گستری در جرائم مواد مخدر مستوجب اعدام

زمینه و هدف: عملیات دام‌گستری به معنای پهن کردن دام توسط پلیس یا مقامات قضایی برای ارتکاب جرم یا تحصیل دلیل علیه اشخاص موردنظر است. تحقیق حاضر با هدف بررسی انتقادی بهره ‌گیری از دام‌ گستری توسط ماموران مبارزه با مواد مخدر در جرائم مستوجب اعدام و حبس ابد و ابتناء دادنامه ‌های صادره بر این روش تحصیل دلیل انجام شده است.روش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی است. با توجه به دسترسی محققان به سامانۀ منابع رای پژوهشگاه قوۀ قضاییه، بیش از 1000 رای در زمینۀ دام ‌گستری در جرائم مواد مخدر جمع‌آوری و مطالعه و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و رویۀ موجود، مورد تحلیل قرار گرفته است.‌یافته‌ ها: با بررسی و مطالعۀ دادنامه‌ ها، در اکثر قریب به اتفاق موارد مشاهده می ‌شود که ماموران مبارزه با مواد مخدر برای کشف مواد و دستگیری مرتکبان از تکنیک خرید صوری استفاده می ‌کنند.نتیجه‌ گیری: استفاده از خرید صوری مواد مخدر از فروشندگان در ایران نیز همانند برخی دیگر از کشورها از شیوه‌ های رایج در دستگیری مجرمان است. اگر هدف از خرید صوری پاسخ به پیشنهاد فروش از سوی فروشندگان باشد، اقدام پلیس قابل دفاع به نظر می رسد، اما اگر هدف آن دام‌ گستری و وسوسه و تشویق افراد به فروش مواد مخدر یا افزایش میزان فروش باشد، نه‌تنها مخالف با بدیهیات حقوق جزا است، بلکه برخلاف حقوق مکتسبه متهم و منافع جمعی و اصل مشروعیت تحصیل دلیل است. در دام‌ گستری به نظر می ‌رسد که خود ماموران مرتکب جرم شده و قابل مجازات هستند. همچنین، با توجه به قواعدی چون احتیاط در دماء، حرمت اعانت بر اثم، درء و نیز اولویت دفع مفاسد از جلب مصلحت و منفعت، مغایرت این شیوه از کشف جرم با مبانی شرعی به اثبات می ‌رسد.

Criticizing of entrapment in drugs crimes leading to death penalty

Background and Aim: The current study was conducted to criticize entrapment operations by antinarcotics officers in crimes which receive death penalty or life sentence and basing the judgments issued on this method of obtaining evidence.Methodology: This research is applied in terms of purpose and descriptiveanalytical in terms of nature and method. According to the access to the court orders resources system of the Judiciary Research Institute, more than 1000 of court orders which issued relating to entrapment in drugs crimes have been collected, studied and analyzed in this regard.Findings: It is observed that in most drugs cases, police officers have done fictitious transaction in order to identify drug agents and consignments.Conclusion: The fictitious transaction is a common method in Iran like other countries for arresting criminals, if aforementioned trade is to respond to dealer’s suggestion, the police reaction is reasonable but if the purpose of this trade is to entrap drugs dealer, it is contrary to the rights of the convict and the collective interests and the principle of the legitimacy. In this condition, the police officers themselves have committed a crime and can be punished. Also, it is against the principles of Islam.