مسئولیت مدنی ناشی از افعال زیانبار کارکنان نیروهای مسلح

زمینه و هدف: یکی از وظایف حکومت‌ها اعمال حاکمیت با تکیه بر توان کارکنان نیروهای مسلح است و جبران خسارت‌های وارده به اشخاص در راستای انجام وظایف مرتبط با آن، از نشانه‌های توسعۀ امنیت و رشد حقوقی آن ملت محسوب می‌شود که این مقاله با هدف تبیین مسئولیت مدنی ناشی از افعال زیانبار کارکنان نیروهای مسلح انجام شده است.روش: پژوهش حاضر از نظر نوع و هدف، کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات، اسنادی است که از طریق مطالعۀ منابع معتبر فقهی، حقوقی و علمی از جمله قرآن کریم، نهج‌البلاغه، قوانین موضوعه، کتب و مقالات مرتبط با موضوع انجام و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی-تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.یافته‌ها: سهل‌انگاری یا تقصیر کارکنان نیروهای مسلح و عدم رعایت مقررات و استانداردهای لازم در انجام وظایف محوله می‌تواند منجر به وقوع ضررهای جبران‌ناپذیری به شهروندان شود که در این حالت خود کارکنان عهده‌دار جبران خسارت وارده خواهند بود. چنانچه خسارت و صدمات وارده به سبب کمبود امکانات و تجهیزات سازمانی باشد و تقصیری متوجه مامور نباشد، سازمان مربوطه بایستی خسارت وارده را جبران کند.نتیجه‌گیری: خسارت ناشی از افعال زیانبار کارکنان نیروهای مسلح بستگی به منشا ورود زیان، شرایط زمانی و مکانی ماموریت، تقصیر یا بی‌احتیاطی کارکنان و نقص تجهیزات و امکانات سازمانی دارد که متناسب با آن، اقدام مناسب در جهت جبرات خسارت باید انجام پذیرد. با عنایت به حساسیت اقدامات این  دسته از کارکنان و وجود خلا قانونی، ضرورت دارد که در قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح علاوه بر مادۀ 41، موادی تکمیلی و مختص با انواع افعال زیانبار کارکنان در خصوص مسئولیت مدنی آن‌ها وضع شود.

Civil Liability from Harmful Acts of Armed Forces Personnel

Background and Aim: One of the tasks of governments is to exercise sovereignty based on the strength of the armed forces and compensation for damages to persons in order to perform related duties is one of the signs of the development of security and legal growth of that nation which this article aims to explain the civil liability resulting from the harmful actions of armed forces personnel.Method: The present research is applied in terms of type and purpose and in terms of collecting information, it is documents that have been done by studying reliable sources (jurisprudential, legal and scientific, including the Holy Quran, Nahj alBalaghah, subject laws, and books and related articles) and the obtained information has been analyzed descriptivelyanalytically.Findings: The negligence or fault of the employees of the Armed Forces and nonobservance of the necessary rules and standards in performing their duties can lead to irreparable damage to the citizens, in which case the employees themselves will be responsible for compensating the damages. If the damage is due to lack of organizational facilities and equipment and the officer is not at fault, the relevant organization must compensate the damage.Results: Damage caused by the harmful actions of the Armed Forces personnel depends on the source of the damage, the time and place of the mission, the fault or negligence of the personnel and the defect of organizational equipment and facilities, according to which appropriate action should be taken to compensate. Given the sensitivity of the actions of this group of employees and the existence of a legal vacuum, it is necessary to include in the Penal Code of the Armed Forces, in addition to Article 41, supplementary materials specific to the types of harmful acts of employees regarding their civil liability.