بررسی رابطۀ بین مهارت‌های سایبری و میزان بزه‌دیدگی سایبری

زمینه و هدف: رشد به‌کارگیری ابزارهای فناوری در جامعه، دامنه‌های مجرمانۀ جدیدی را برای بزهکاران سایبری فراهم آورده است تا در یک محیط واحد به هر نوع آماج مجرمانه‌ای دسترسی داشته باشند که بدین طریق، عده‌ای بزه‌‌دیدۀ این مجرمان خواهند شد. لذا هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطۀ مهارت‌های سایبری و میزان بزه‌دیدگی سایبری و در نهایت شناسایی راهکارهایی برای توسعۀ این مهارت ها بوده است.روش: در پژوهش حاضر، از روش آمیختۀ متوالی بهره گرفته شده است. در مرحلۀ اول، از روش کمی پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده و داده‌های حاصل از این مرحله با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفته است. جامعۀ آماری مرحلۀ اول، کاربران فضای مجازی در استان قم و شیوۀ نمونه‌گیری غیرتصادفی در دسترس بوده است که به‌منظور ارزیابی روایی از روایی محتوا و سازه و به منظور ارزیابی پایایی از آلفای کرونباخ بهره گرفته ‌شده است در مرحله دوم، از روش کیفی و ابزار مصاحبه و از شیوۀ تحلیل مضمون برای تحلیل داده‌ها به‌منظور شناسایی راهکارها استفاده شده است. جامعۀ آماری مرحلۀ دوم، خبرگان حوزۀ پژوهش و شیوۀ نمونه‌گیری شیوۀ قضاوتی بوده است که به‌منظور ارزیابی پایایی مصاحبه‌ها، از روش توافق دو کدگذار استفاده شده است.یافته‌ها: نتایج حاکی از تاثیر منفی مهارت سایبری بر میزان بزه‌دیدگی سایبری است. مهارت پایه ‌ای، مهارت حل مسئله و مهارت ایمنی/قانونی بودن دارای تاثیر منفی و معناداری بر میزان بزه‌دیدگی سایبری است، اما مهارت‌های ارتباطی، اطلاعاتی و تبادلی تاثیر معناداری بر میزان بزه‌دیدگی ندارند. در مرحلۀ دوم نیز راهکارهای توسعۀ مهارت ‌های سایبری متناسب با سه محیط خانواده، مدرسه و دولت/جامعه شناسایی شده است.نتیجه‌گیری: با افزایش مهارت ‌های سایبری، میزان بزه‌دیدگی سایبری کاهش می یابد و خانواده، مدرسه و جامعه/دولت نقش ‌های کلیدی در توسعۀ مهارت ‌های سایبری ایفا می ‌کنند. نتایج پژوهش نوآوری تئوریک به همراه دارد و به تصمیم‌گیرندگان به درک چگونگی توسعۀ فضای سایبری ایمن ‌تر یاری می‌ رساند.

Investigating the Relationship between Cyber Skills and Cyber Victim Rate

Background and Aim: The growth of the use of technological tools in society has provided new criminal domains for cybercriminals to have access to any kind of criminal target in a single environment, thus becoming the victims of these criminals. Therefore, the main purpose of this study was to investigate the relationship between cyber skills and the rate of cyber victimization and finally identify strategies for developing these skills.Method: In the present study, a sequential mixed method has been used. In the first stage, the quantitative survey method and a questionnaire were used and the data obtained from this stage were analyzed by structural equation modeling. The statistical population of the first stage was cyberspace users in Qom province and nonrandom sampling method was used to evaluate the validity of content and structure validity and to evaluate the reliability of Cronbach’s alpha was used. In the second stage, the qualitative method and interview tools and the content analysis method are used to analyze the data in order to identify solutions. The statistical population of the second stage was experts in the field of research and sampling method was a judgment method that in order to evaluate the reliability of the interviews, the agreement method of two coders was used.Findings: The results indicate the negative impact of cyber skills on the rate of cyber victimization. Basic skills, problem solving skills, and safety / legality skills have a significant negative impact on cyber victimization, but communication, information, and exchange skills do not have a significant impact on victimization rates. In the second stage, strategies for developing cyber skills appropriate to the three environments of family, school and government / community have been identified.Conclusions: As cyber skills increase, Cyber Victimization decreases and family, school, and community / government play key roles in developing cyber skills. The results of the research bring theoretical innovation and help decision makers understand how to develop a safer cyberspace.