انگیزه‌ها و عوامل وقوع قتل در استان آذربایجان شرقی

زمینه و هدف: آگاهی از علل و انگیزه‌های جرم و جنایت به‌ویژه قتل نفس و پیشگیری از آن از اهم وظایف نهادهای اجتماعی مانند قوۀ قضائیه و نیروی انتظامی است. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی انگیزه‌ها و عوامل وقوع قتل در استان آذربایجان شرقی است. روش: پژوهش حاضر به‌ صورت تحلیل محتوای کمی انجام شده و جامعۀ آماری آن شامل کلیۀ پرونده‌های قتل ثبت‌شده در پلیس آگاهی استان در طول سال‌های 1390 تا 1395 است که به صورت تمام شمار بررسی و تمامی عوامل مربوط به اطلاعات دموگرافیک قاتلان و مقتولان از جمله سن، تحصیلات، وضعیت تاهل، وضعیت اقتصادی و اجتماعی و غیره و همچنین علل و انگیزۀ احتمالی آن‌ها استخراج شده است و داده‌های حاصله به صورت توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان داد که علل و انگیزۀ قتل در استان آذربایجان شرقی در سال‌های 90 تا 95 عمدتاً مسائل اخلاقی، اختلافات خانوادگی و نزاع بوده است. درگیری با مامور، اختلاف مالی، قمار، درگیری و آدم‌ربایی عواملی بودند که کمترین میزان اهمیت را در بین عوامل قتل در این استان دارا بودند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد عوامل علّی از جمله مسائل اخلاقی، اختلاف خانوادگی، اختلالات روانی و اختلاف در حوزه‌های مختلف مالی، ملکی و کشاورزی با زمینۀ اعتیاد، سابقۀ کیفری، سرقت، شرب خمر، مصرف قرص روان‌گردان و جوان بودن در شرایطی از جمله سطح درآمد و تحصیلات پایین و داشتن شغل آزاد، منتهی به اتخاذ راهبرد درگیری و نزاع می‌شود که پیامد آن ضرب ‌و جرح و قتل است و لازم است از طریق برنامه‌های فرهنگی، جامعه‌شناختی و آموزشی، میزان وقوع قتل در استان کنترل شده و کاهش یابد.