عوامل موثر بر وقوع جرائم مالی در فضای مجازی؛ با روش تئوری داده بنیان

استفاده روز افزون از فناوری‌های اطلاعات از جمله رایانه و اینترنت، شرایط لازم را برای انواع جرائم سازمان ‌یافته و غیر سازمان‌یافتۀ اینترنتی فراهم کرده است. روزانه، هزاران نفر در جهان قربانی جرائم سایبری هستند و آگاهی چندانی نیز از انواع جرائم و نحوۀ وقوع آن‌ها ندارند. در دهۀ 1990 که شبکۀ جهانی اینترنت فراگیر شد، جرائم رایانه‌ای از جنبۀ اقتصادی وسیع‌تر شده و ابعاد جدیدتری به خود گرفته است. این مقاله به بررسی و شناسایی عوامل موثر بر وقوع جرائم مالی در فضای مجازی و راه‌های پیشگیری از آن می‌پردازد. در این پژوهش، از رویکرد کیفی و با توجه به هدف مطالعه و دستیابی به بررسی نظام‌مند (داده‌های کیفی)، برای جمع‌آوری داده ها از مصاحبۀ نیمه ساخت‌یافته و ابزار پرسش باز و مصاحبه‌های پیاده شده و به ‌طور خاص از روش تئوری داده بنیان استفاده ‌شده است. عملیات اصلی در تجزیه و تحلیل مورد استفاده در تحقیق عبارت است از کدگذاری و یادداشت‌برداری. با توجه به مصاحبه‌های انجام ‌شده، عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی، انسانی و فناورانه (تکنولوژیکی) بر مجرمان تاثیر می‌گذارد تا دست به جرم مالی بزنند؛ این عوامل شامل مواردی از قبیل تورم، بیکاری، گمنامی در فضای مجازی و کسب هویت مجازی، دسترسی به اینترنت، گسترۀ جهانی داشتن اینترنت، سن، جنس، فقر، وضعیت خانوادگی، گروه همسالان، محیط زندگی فرد و غیره است. با توجه به یافته‌های تحقیق، فیشینگ، اسکیمینگ، فارمینگ و تزریق، بیش‌ترین جرم محسوب می‌شد. ایجاد وب‌سایت‌های جعلی مشابه با سایت قانونی بانک و همچنین استفاده از تلفن و ایمیل از این جهت که افراد را گمراه کرده و در افراد ایجاد نگرانی می‌کنند، قربانیان زیادی دارد. در همین زمینه، براساس یافته‌ها به ارائه پیشنهادهای کاربردی برای کنترل و پیشگیری از جرائم مالی در فضای مجازی پرداخته ‌شده است.