اصول حاکم بر جرم‌یابی با نگاهی به آینده

جرم و جنایت از ابتدای خلقت، همراه بشر بوده و به عنوان پدیده‌ای که ریشه در تاریخ زندگی اجتماعی انسان‌ها دارد، همگام با پیشرفت جوامع رشد کرده است. از قتل هابیل به دست برادرش قابیل تا واقعیت‌ها و جرائم مجازی، همگی گواه بر این ادعا بوده‌اند و نتیجة آن تغییر دائمی قوانین و مقررات بر حسب شرایط موجود است. در تمام این دوران برای کشف جرم و انتساب آن به مجرم، گاه از تجربه‌های فردی و گروهی بهره جسته و گاه از قواعدی پیروی کرده‌اند که ضمن اقناع فرد و جامعه، مجرمان را شناسایی، جرائم را کشف و هدف نائل شده است. بنابراین، جرم‌یابی به عنوان دانشی پلیسی و یکی از شاخه‌های مطالعاتی علوم جنایی (کیفری)، قطعاً دارای اصول و قواعدی است که بر آن استوار بوده و بدون تردید با رعایت و اجرای این اصول، کشف علمی جرم به صورتی ساختارمند و محکمه‌پسند صورت خواهد گرفت. تحقیق حاضر به دنبال شناسایی و احصاء این اصول و قواعد است. این پژوهش از نظر نوع و هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است که برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها از آزمون ویلکاکسون یک‌نمونه‌ای و برای رتبه‌بندی از آزمون فریدمن استفاده شده و جامعۀ آماری آن، دو طیف قضات و کارآگاهان تهران به تعداد 50 نفر را شامل می‌شود. با استفاده از نظرات کارشناسان و منابع تحقیق، اصول هفتگانۀ حاکم بر جرم‌یابی شناسایی و احصاء شد. نتایج تحقیق، میزان تاثیر هر کدام از اصول و شاخص‌های مهم حاکم بر جرم‌یابی را آشکار کرد و مهم‌ترین پیشنهاد کاربردی تحقیق نیز ضرورت ایجاد هماهنگی موثر بین جرم‌یابان و کنشگران صحنة جرم و استفادة همزمان و متناسب از همة اهرم‌های موثر در کشف علمی جرم ضمن به‌کارگیری اصول علمی حاکم بر جرم‌یابی است.