شناسایی و اولویت‌بندی کارکردهای کلیدی هوش مصنوعی در مراحل مختلف مدیریت بحران‌های اجتماعی

بحران‌های اجتماعی به دلیل ماهیت ناگهانی و پیچیدگی‌های آن‌ها، به چالشی جدی برای امنیت ملی تبدیل شده‌اند. مدیریت این بحران‌ها نیازمند دسترسی به داده‌های متنوع و گسترده و توان پردازش سریع آن‌هاست که از توان انسان به‌تنهایی خارج است. هوش مصنوعی به‌عنوان یکی از فناوری‌های شالوده‌شکن، می‌تواند نقشی کلیدی در پیش‌بینی، تحلیل و واکنش سریع به بحران‌های اجتماعی ایفا کند. این مقاله به شناسایی و اولویت‌بندی کارکردهای هوش مصنوعی در مدیریت بحران‌های اجتماعی با تاکید بر امنیت ملی پرداخته است. روش پژوهش شامل مرور نظام‌مند ادبیات و استفاده از مدل تاپسیس فازی برای رتبه‌بندی کارکردها در پنج مرحله مدیریت بحران بوده است. نتایج نشان می‌دهد که مرحله «پیش‌بینی» اهمیت بالاتری در مدیریت بحران‌های اجتماعی دارد؛ زیرا شناسایی زودهنگام و تحلیل دقیق در این مرحله می‌تواند از تشدید بحران و افزایش نارضایتی عمومی جلوگیری کند. در این مرحله، پیش‌بینی ناآرامی‌های اجتماعی به‌عنوان کارکرد نخست، نقشی اساسی در کنترل موثر بحران‌ها ایفا می‌کند. همچنین، توجه به مراحل «مقابله/پاسخ سریع و مدیریت اضطراری» و «ارزیابی و درس‌آموزی» نشان‌دهنده اهمیت واکنش سریع و یادگیری مداوم از تجربیات برای بهبود راهبرد‌های مدیریت بحران‌های اجتماعی است. یافته‌های این پژوهش می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای تغییرات رویکردی در مدیریت بحران‌های اجتماعی و امنیت ملی مطرح شود و به مسئولان در اتخاذ تصمیمات هوشمندانه‌تر و کارآمدتر در شرایط بحرانی کمک کند.

the identification and prioritization of key ai functionalities in various stages of social crisis management

social crises, due to their sudden nature and complexity, have become a serious challenge to national security. managing these crises requires access to diverse and extensive data as well as rapid processing capabilities that exceed human capacity alone. artificial intelligence, as a disruptive technology, can play a crucial role in predicting, analyzing, and swiftly responding to social crises. this paper identifies and prioritizes ai functionalities in managing social crises with an emphasis on national security. the research methodology includes a systematic literature review and the use of the fuzzy topsis model to rank these functionalities across the five stages of crisis management. results indicate that the “prediction” stage holds the highest importance in social crisis management, as early identification and precise analysis at this stage can prevent crisis escalation and reduce public dissatisfaction. at this stage, predicting social unrest is the primary functionality, playing a fundamental role in effective crisis control. additionally, attention to the “rapid response and emergency management” and “evaluation and learning” stages highlights the importance of prompt reaction and continuous learning from experiences to enhance crisis management strategies. the findings of this study could serve as a foundation for strategic changes in social crisis management and national security, aiding decision-makers in making smarter and more effective decisions during crises.