بازنمایی حرکت در ترجمه: رویکردی شناختی

حرکت از ابتدائی‌ترین و بنیادی‌ترین تجربیات ما در زندگی قلمداد می‌گردد. این مقوله شناختی دریچه مهمی برای بررسی شناخت بشر و زبان برای زبان‌شناسان فراهم می‌آورد. در این جستار نحوه‌ بازنمایی رویدادهای حرکتی فصل ششم رمان هابیت (1937) با عنوان «از چاله به چاه» و ترجمه فارسی آن (علیزاده، 1383) بررسی شده است. پرسش‌های پژوهش حاضر به قرار زیر است: 1 مشکلاتی که در ترجمه رویدادهای حرکتی به ویژه اطلاعات مربوط به شیوه و مسیر حرکت وجود دارد کدامند؟ 2 چه راهبردهایی برای برطرف نمودن این مشکلات اتخاذ شده است؟ تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که نویسنده‌ متن مذکور و مترجم فارسی‌زبان هر یک در قالب متن اصلی و متن ‌ترجمه از راهکارهای ترجمه و ابزارهای زبانی متفاوتی برای بیان رویدادهای حرکتی بهره جسته‌اند. بدین ترتیب، بر طبق نظریه «فکر کردن برای صحبت کردن» (اسلوبین، 1991؛ 1996الف و ب؛ 1997؛ 2000)، شیوه‌های متفاوت تفکر این دو سخنگوی انگلیسی‌زبان و فارسی‌زبان آشکار می‌گردد.